Albert Mohler, president van The Southern Baptist Theological Seminary, keek in zijn dagelijkse Briefing terug op de uitvaart van Charlie Kirk. In deel I deelt hij enkele citaten uit de toespraken. In deel II vraagt hij zich af hoe we deze gebeurtenis moeten duiden.
Het was een van de grootste begrafenissen in de Amerikaanse geschiedenis. De herdenkingsdienst voor Charlie Kirk, die gisteren in Phoenix werd gehouden, werd volgens de meeste schattingen door bijna 200.000 mensen bijgewoond. Deze menigte vulde het Arizona Cardinal Stadium, beter bekend als State Farm Stadium. Het evenement duurde ook lang, iets meer dan vijf uur. En om het historische karakter van de bijeenkomst te benadrukken: vrijwel het volledige kabinet van de president van de Verenigde Staten was aanwezig. De vicepresident van de Verenigde Staten en de president van de Verenigde Staten spraken tijdens de bijeenkomst. Het was een van die ontwikkelingen die niet te voorzien waren totdat het ons plotseling overkwam. De omvang van de uitvaart laat zien dat Charlie Kirk een belangrijk figuur was in de Amerikaanse politiek en cultuur.
Ik denk dat veel mensen die hiernaar kijken zullen opmerken dat deze gebeurtenis enorm omvangrijk is. Een begrafenis zoals dit is een heel zeldzaam gebeuren. Sterker nog, het is moeilijk om een precedent te vinden van een soortgelijke omvangrijke begrafenis voor een niet-gouvernementele figuur. In het recente verleden zou je de begrafenissen van voormalige presidenten of pausen in het Vaticaan er enigszins mee kunnen vergelijken. De gebeurtenis in Phoenix heeft dus zeker een cultureel belang.
Maar ik denk dat het theologisch gezien een veel belangrijkere gebeurtenis was dan de meeste mensen zich realiseren. Wat er gisteren te zien was, – niet alleen gedurende die vijf uur, niet alleen voor de ongeveer 200.000 mensen die daar bijeen waren – was een zeer lang, onafgebroken getuigenis van de kracht van het evangelie van Jezus Christus en van de persoonlijke christelijke overtuigingen die Charlie Kirk aanhing. En het was duidelijk dat ze werden gedeeld door de overgrote meerderheid van degenen die gisteren in dat stadion bijeen waren.
Als er één verbazingwekkende factor was aan de herdenkingsdienst, die ruim vijf uur duurde, dan was het wel hoeveel ervan expliciet gewijd was aan het christelijk getuigenis, aan de presentatie van het evangelie, aan het aanroepen van het christelijk geloof en aan specifieke leerstellige verklaringen.
Ds. Rob McCoy
Het hele evenement begon met een zeer krachtig getuigenis van het evangelie door voorganger Rob McCoy. In zijn toespraak maakte hij niet alleen duidelijk wat het evangelie is, maar ook hoe mensen tot een reddende kennis van Jezus Christus als Redder kunnen komen.
Over Charlie Kirk zei McCoy het volgende: “Charlie was nooit bang, omdat hij wist dat zijn leven veilig was in Gods hand. Jezus verliet de glorie van de hemelse troon voor de vernedering van een aards kruis. Hij werd volledig verzocht, maar was zonder zonde. Voor degenen onder u die worstelen met het woord zonde, het is heel eenvoudig, het is een term van een boogschutter. Het verschil tussen de roos waar de pijl landt, dat noemen we de zondeafstand. Hoe ver is iedereen van de perfectie afgedwaald. En er is niemand rechtvaardig, nee, niet één. We missen allemaal het doel, de roos. We proberen allemaal God te bereiken door onze inspanningen, maar er is geen inspanning die ons terug zal brengen in de aanwezigheid van een rechtvaardige God. Het loon van de zonde is de dood. Charlie wist dit en al op jonge leeftijd vertrouwde hij zijn leven toe aan de Redder van de wereld.”
Pastor McCoy, al lange tijd verbonden aan de Calvary Chapel-beweging, verkondigde vervolgens het evangelie en riep op tot een reactie. Zijn toespraak was een zeer heldere presentatie van het evangelie. Daarna kwam spreker na spreker steeds weer terug op hetzelfde verhaal, op de oproep van Christus in het Evangelie, op het christelijk geloof dat centraal stond in Charlie Kirks leven en ook in zijn onderwijs, juist ook in de laatste jaren.
Andrew Kolvet
Andrew Kolvet, de producer van het Charlie Kirk-programma, gaf een zeer ontroerende presentatie over Charlie Kirk. Hij zei op een gegeven moment: “Kijk, ik zie nu duidelijk dat Charlie een profeet was, niet het soort waarzegster dat de toekomst voorspelde, maar het soort dat uit de Bijbel komt. Hij confronteerde het kwaad, verkondigde de waarheid en riep ons op tot bekering en redding. Amen. En hij was daar niet gemeen over. Hij was vriendelijk en liefdevol, en je kon in zijn stem horen dat hij wanhopig het beste voor jou en voor ons allemaal wilde.”
Hij citeerde vervolgens de Schrift (1Kor.15:55-58): “O, dood, waar is je angel? Christus heeft de dood overwonnen.” En toen sprak hij rechtstreeks over zijn herinneringen aan Charlie Kirk. Opnieuw was het een zeer duidelijke uiteenzetting dat het evangelie van Jezus Christus centraal stond in Charlie Kirks leven en boodschap en in de beweging die hij was begonnen.
Frank Turek
Ook Frank Turek, een apologeet, sprak uiterst specifiek over het christelijk geloof zelf. Hij presenteerde de waarheidsaanspraken van Christus. En toen hij over de verzoening sprak, sprak hij specifiek over plaatsvervangende verzoening, de strafvervangende interpretatie van het kruis. Dat is een diepgang van theologisch begrip die in veel christelijke diensten in Amerika dikwijls eerlijk gezegd ontbreekt.
Frank Turek sprak verder over de onschuldige plaatsvervanger, Jezus Christus, die in onze plaats stierf. Hij sprak vervolgens over de Vader en zei: “Waar kan Hij een onschuldige plaatsvervanger onder ons vinden? Dat kan Hij niet. We zijn allemaal gevallen. Dus, wat doet deze oneindig rechtvaardige en oneindig liefhebbende God? Hij zond Zijn Zoon Christus als Mens naar de aarde. Hij staat toe dat de mensen, die tegen Hem in opstand kwamen, Hem martelen en doden, zodat Hij hun straf op Zichzelf kan leggen. En dan, door op Hem te vertrouwen, kan ieder van ons vergeving ontvangen en zo Christus’ gerechtigheid ontvangen.”
“Dames en heren,” zei Turek, “dit is het grootste verhaal ooit verteld, en het is volkomen waar. Er is bewijs voor, en Charlie wist het.” En toen vervolgde hij: “Bekijk zijn video’s.” Charlie Kirk sprak inderdaad vaak over de aard van het evangelie, de inhoud ervan, de verkondiging ervan en de betekenis ervan. Turek sprak over de Wet die door Mozes kwam, maar genade en waarheid komen tot ons door Jezus Christus, onze Heer (Joh.1:17-18).
Charlies werk
Veel sprekers gingen ook in op de aard van Charlies werk. Volgens hen werd dat gekenmerkt als een geestelijke strijd. Ze zeiden bijvoorbeeld: “Charlie wist dat we in een geestelijke strijd verwikkeld waren om het hart, de ziel en de toekomst van Amerika, en hij werd uiteindelijk daardoor gedood.”
Ik denk dat enkele van de belangrijkste opmerkingen kwamen van figuren die niet in de eerste plaats bekend staan om hun theologische uitspraken. Bijvoorbeeld deze uitspraak van Tucker Carlson: “Maar het belangrijkste aan Charlie en zijn boodschap was dat hij het evangelie naar het land bracht. Hij deed wat de machthebbers het meest haten, namelijk hen oproepen tot bekering. Dus, hoe verschilt Charlie’s boodschap van de rest? Charlie was een politiek persoon die zeer geïnteresseerd was in coalitievorming en het aanstellen van de juiste mensen, omdat hij wist dat er politiek enorme verbeteringen mogelijk zijn. Maar”, zei Carlson: “hij wist ook dat politiek niet het definitieve antwoord is. Het kan eigenlijk geen antwoord geven op de diepste vragen, dat de enige echte verlossing komt door Jezus.” Wederom een opmerkelijk christelijk getuigenis van iemand voor wie dit niet het gebruikelijke alledaagse gesprek of onderwerp van de radio-uitzending is.
Tulsi Gabbard, directeur van de Nationale Inlichtingendienst, sprak over wat Paulus als getuigenis gaf in 1 Korintiërs 15, en over de kracht van de opstanding van Jezus Christus. Minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio gaf ook een heel duidelijk getuigenis van het Evangelie. De minister van Buitenlandse Zaken van de Verenigde Staten zei letterlijk: “Maar toen kwam de zonde in de wereld en scheidde ons van onze Schepper. En zo nam God de gedaante van een mens aan, daalde neer en woonde onder ons, en Hij leed als een mens en stierf als een mens. Maar op de derde dag stond Hij op, in tegenstelling tot alle sterfelijke mensen, en om twijfelaars ongelijk te geven, at Hij met zijn discipelen zodat ze Zijn wonden konden zien en raakten ze die aan. Hij stond niet op als een geest of een spook, maar als vlees. En toen steeg Hij op naar de hemel, maar Hij beloofde dat Hij zou terugkeren en dat zal Hij ook doen.” Dat is niet de precieze taal die ik zou gebruiken, maar het zijn wel de punten die ik wil maken. Ik vind het opmerkelijke taalgebruik van de minister van Buitenlandse Zaken van de Verenigde Staten.
Hij ging verder met de belofte uit de Schrift over een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, en hij verwoordde dit als onderdeel van zijn vertrouwen in Charlie Kirk en in zichzelf: “We zullen allemaal samen zijn en we zullen daar weer een geweldig weerzien hebben met Charlie en al de mensen van wie we houden.” En daarmee besloot hij: “Dank u wel en God zegene u.”
Minister van Defensie Pete Hegseth zei over Charlie Kirk: “Belangrijker nog, hij was een ware gelovige. Alleen Christus is Koning, onze Heer en Redder, onze zonden worden weggewassen door het bloed van Jezus. Vrees God en vrees geen mens. Dat was Charlie Kirk”. Hij vervolgde met: “Wij zijn zondaars, alleen gered door genade, die het evangelie nodig hebben.” En hij sloot af met een getuigenis over Charlie Kirk als: “Een burger met het Bijbelse hart van een soldaat, van het geloof, die elke dag met een glimlach de volledige wapenrusting van God aantrok, zoals de Schrift ons vertelt dat alle volgelingen van Christus moeten doen.”
Donald Trump jr. betrad het podium en zei vervolgens dat Charlie Kirk veel meer van de Bijbel wist dan hijzelf (wat volgens hem een understatement was). Tegelijkertijd sprak Donald Trump jr. vanuit het boek Handelingen over Stefanus als de eerste martelaar van de christelijke kerk. Later in zijn verklaring zei hij: “Er staat meer dan honderd keer in de Bijbel: ‘Wees niet bang.'”
Een van de meest ontroerende momenten van de dienst kwam voort uit uitspraken van J.D. Vance, de vicepresident van de Verenigde Staten. De vicepresident zei: “Ik vertelde iemand achter de schermen dat ik me altijd een beetje ongemakkelijk voelde om in het openbaar over mijn geloof te praten, hoezeer ik ook van de Heere houd en hoe belangrijk het geloof ook voor me is.” Hij vervolgde: “Ik heb de afgelopen twee weken meer over Jezus Christus gesproken dan in mijn hele openbare leven.”
Erika Kirk, de weduwe van Charlie Kirk, pikte op ontroerende wijze precies hetzelfde thema op toen ze sprak over wat er gebeurde na de moord op haar man. Ze zei: “Afgelopen week zagen we mensen voor het eerst in tien jaar een Bijbel openslaan. We zagen mensen voor het eerst sinds hun kindertijd bidden.” Ze vervolgde: “We zagen mensen voor het eerst in hun hele leven naar een kerkdienst gaan.” Erika Kirk sprak, eveneens ontroerend, over Charlie Kirks rol als haar echtgenoot en vader van hun kinderen, en vervolgens zei ze dat de kern van Charlie Kirks passie, vooral de laatste jaren, de bevestiging van het gezin was. Ze zei: “De grootste drijfveer in Charlies leven was het proberen het Amerikaanse gezin nieuw leven in te blazen.” Ze vervolgde: “Wanneer hij met jonge mensen sprak, wilde hij hen altijd graag vertellen over Gods visie op het huwelijk en hoe ze het gewoon moesten durven leven. Het zou hun leven net zo verrijken als het ons leven verrijkte.”
In een ongelooflijk ontroerende wending in haar toespraak sprak ze over Charlies passie om “jonge mannen te redden”. Hiermee doelde ze niet alleen op zijn leiderschap in hun leven als hij jongeren wees op Christus, op het huwelijk, op het vaderschap, op dienstbaarheid aan het vaderland, en op conservatieve principes. Dat is niet alles wat ze bedoelde. Ze zei: “Hij wilde jonge mannen redden, zoals degene die hem het leven had ontnomen.”
Ze sprak vervolgens over de jongeman, Tyler Robinson, die gearresteerd en beschuldigd werd van de dood van haar man en zei: “Jongeman, die Jongeman aan het kruis, onze Redder, zei: ‘Vader, vergeef hen, want ze weten niet wat ze doen.'” Vervolgens sprak ze over Tyler Robinson: “Ik vergeef hem.” Ze zei: “Ik vergeef hem, omdat het is wat Christus deed en wat Charlie zou doen. Het antwoord op haat is niet haat. Het antwoord dat we uit het evangelie kennen, is liefde, en altijd liefde. Liefde voor vijanden en liefde voor hen die ons vervolgen.” Over haar nieuwe werk als CEO van Turning Point USA zei Erica Kirk het volgende: “Charlie stierf met onvoltooid werk, maar niet met onafgemaakte zaken.”
President Donald J. Trump, die Charlie Kirk beschouwde als een politiek organisator en adviseur, en aan wie hij de overwinning toeschreef in termen van zijn politieke beweging onder jonge Amerikanen en jonge mannen in het bijzonder, sprak zeer ontroerend over de gebeurtenis en zijn persoonlijke genegenheid voor Charlie en Erika Kirk, en hij zei: “Dit is net een ouderwetse revival, toch?” Nu weet ik niet precies welke ervaring president Trump heeft met een ouderwetse revival, maar ik zeg je: hij had zeker geen ongelijk.
Het is overigens niet verrassend dat de toespraak van president Trump zowel lovend waren over Charlie Kirk en de principes die ze samen deelden, maar ook explicieter politiek van aard waren dan de meeste andere toespraken.
Deel II
Wellicht zijn er mensen die zeggen: wat hier te zien was, is niet anders dan een burgerlijke godsdienst. Hoe moeten we hier nu tegenaan kijken vanuit de Amerikaanse geschiedenis en vanuit de Amerikaanse context? Wat moeten we er vanuit christelijk wereldbeeld mee? De gedachte dat het gaat om burgerlijke godsdienst komt ook sterk uit de academische wereld. Deze term is in feite in de 20e eeuw bedacht door socioloog Robert Bellah. Hij werd breed geaccepteerd, en ik denk dat je het nut van het concept kunt begrijpen.
Het is een feit dat met name de Verenigde Staten, misschien nog wel meer dan andere landen, een zekere religieuze identiteit heeft. Dit zie je bijvoorbeeld in de stichtingsdocumenten, de Onafhankelijkheidsverklaring en de Grondwet. Hier zit bijna een religieuze dimensie aan vast, zelfs voor mensen die geen specifieke religieuze overtuigingen hebben. Die religie kan dan ook makkelijk vermengd worden met een vorm van nationalisme. Er zullen daarom mensen zijn die zeggen: wat je gisteren in Phoenix zag, was slechts vijf uur burgerlijke religie. Ik denk echter dat in dit geval, hoewel burgerlijke religie er zeker was – rood, wit en blauw, de spandoeken, het vuurwerk en al de rest – de bijeenkomst toch veel meer was dan burgerlijke religie. Want het punt is dat burgerlijke religie, als het op doctrine aankomt, absoluut minimalistisch is en op elk punt probeert om niet aanstootgevend te zijn. Dat wil zeggen dat burgerlijke religie in essentie volledig inclusief is.
Dat is het tegenovergestelde van wat er gisteren gebeurde. Specifieke christelijke leerstellingen werden daar juist bevestigd. Het evangelie van Jezus Christus werd in zijn specifieke aard bevestigd. Dit was niet zomaar een religieuze gebeurtenis. Het was een expliciet christelijke gebeurtenis. Steeds werd het evangelie verkondigd. Meermaals werden aanwezigen en luisteraars uitgenodigd om tot Christus te komen en persoonlijk in Hem te geloven.
Mijn persoonlijke inschatting is dat veel mensen naar dit evenement hebben gekeken omdat ze wisten dat het groots zou worden, dat het belangrijk zou worden, en dat er dingen gezegd zouden worden die in de bredere cultuur besproken zouden worden, misschien in de media, de talkshows en al die andere.
Ik denk dat de meeste mensen die dit meemaakten, dachten aan Charlie Kirk, de politieke activist en de publieke figuur in de Amerikaanse electorale politiek. Ik denk dat wat zij te zien en te horen kregen, vooral ging over Charlie Kirk, de christen. Ja, hij was een christen die aan het hoofd stond van een activistische organisatie en die zeer, zeer vastberaden streed voor zijn eigen principes en overtuigingen en die over wilde brengen aan een generatie jongvolwassenen, maar tegelijkertijd denk ik dat het voor de meeste mensen schokkend was hoe expliciet christelijk het was.
Laten we, terugkijkend op deze uitvaartbijeenkomst, niet te snel oordelen over wat er gedaan en gezegd is. Als we het heel eerlijk bekijken hadden al die sprekers zonder problemen minder woorden kunnen gebruiken en minder expliciet hoeven zijn over het evangelie. En daarom is het juist zo bijzonder dat het evangelie zo krachtig en helder, door zoveel mensen, is uitgedragen. Denk bijvoorbeeld alleen maar aan de vicepresident van de Verenigde Staten, die zei: “Ik heb de afgelopen twee weken meer over Jezus Christus gesproken dan in mijn hele tijd in het openbare leven.” Laten we het maar met nadruk stellen: vicepresident Vance hoefde dat niet te zeggen. Hij zei het omdat hij het duidelijk meende, en hij zei iets dat hem op een bepaalde manier onthulde, zelfs toen hij sprak ter ere van zijn vriend Charlie Kirk. Dat is heel belangrijk, en het zou lang in ons geheugen moeten blijven hangen.
