Wordt u er ook moe van, al die artikelen over man/vrouw? Ik wel, eerlijk gezegd. Toch dacht ik: ‘Het moet maar weer’ – en daar hebt u dit artikel aan te danken. Een ode aan de vrouw, een pleidooi tegen verlies.
Er was een conferentie van vrouwen met vrouwen voor vrouwen. Die trok nogal aandacht, zowel hier als in diverse christelijke dagbladen. De Nashvilleverklaring en Bijbels Beraad M/V werden ook genoemd. Daarom hebben wij gereageerd (zie ook dit artikel). Maar zo’n reactie trekt niet alleen lezers, ze roept ook reactie op. Omdat aan ons artikel geen vrouwen meeschreven, bleek op de man spelen eitje.
De reacties waren niet echt verrassend natuurlijk. Bij zo’n thema zijn er al snel vrouwen die zich persoonlijk aangevallen voelen (en dus ons punt niet begrepen). Anderen verwijten ons dat we als mannen-alleen schrijven (alsof niet (vrijwel) alle Bijbelschrijvers man waren). Weer anderen verwijten ons smal Bijbelgebruik (en hebben blijkbaar onze website nooit gelezen). Kortom, ik werd er wel een beetje moe van.
De andere kant
Misschien zijn we er zelf wel mede schuldig aan. Want eerlijk is eerlijk, onze reactie was nogal defensief. Dat hebt u misschien ook wel eens: achteraf denk je: ik ben er weer ingetrapt, heb alleen het negatieve genoemd, niet het positieve. Daarom dat eerst. Want een traditioneel standpunt is niet bedoeld om de vrouw in haar hok te stoppen maar op een voetstuk. Immers, zoals de man het hoofd is, is de vrouw het hart van het gezin. En je eert het hart niet, door die op de plaats van het hoofd te zetten (en andersom). Laat ik daarom met ere drie ‘harten’ noemen.
Zoals de man het hoofd is, is de vrouw het hart van het gezin.
En je eert het hart niet, door die op de plaats van het hoofd te zetten (en andersom).
Mijn moeder. Toen ik kind was, was zij niet al te sterk. Ze was intelligent, maar niet op de manier van mijn vader met wie je altijd eindeloos kon door-argumenteren. Maar zij gaf het belangrijkste wat ze had: zichzelf. Ze was er altijd, óók als ze met hoofdpijn in bed lag, en ze voelde het aan waar je mee liep.
Een vriendin. Hoog-intelligent, zesjarige studie, goede baan. Maar na hun derde kind besloot ze te stoppen met haar werk buitenshuis; het moederschap werd een voltijds-bediening. Kort daarna kreeg ze het aanbod, om enkele uren per week vanuit huis te werken (in haar vak zeldzaam), wat ze ontving als een cadeautje uit Gods hand nadat ze eerst haar ‘carrière’ aan Hem had gegeven. Tegenwoordig is haar man één dag per week thuis waardoor zij die dag weg kan, maar zij is de moeder.
Een juf op de basisschool. Ze werkte er al jarenlang. Ze was ongetrouwd en woonde nog bij haar ouders. Ondanks dat ze ook de zorg voor haar moeder had, had ze zo haar handen vrij om voltijds voor de klas te staan. Wie haar bezig zag met zo’n schare pukkies kreeg vanzelf bewondering voor haar toewijding. Je gunt iedere kleuter een juf die zó graag kinderen bij de Heere Jezus brengt.
Waarom?
Ik zou het bij deze voorbeelden kunnen laten. Daarover schrijven is veel mooier dan een oeverloze discussie. Maar toch… als een stad belegerd wordt, moet je niet alleen de bevolking voeden maar ook zorgen voor goede muren. En er zijn wel wat muren nodig. Anders gezegd: meegaan met het ondermijnen van het moederschap is een grote bedreiging. Een paar aandachtspunten daarom.
Een christen-man is geen hogere christen dan een christen-vrouw (Galaten 3:28),
maar hun positie is niet inwisselbaar (Ef. 5:22-33);
man en vrouw zijn gelijkwaardig, niet gelijkaardig.
De Bijbel
De reactie van prof. Miranda Klaver is veelzeggend. Ze speelt Genesis 1 en Genesis 2 tegen elkaar uit, alsof die een verschillende boodschap afgeven. Ze verwijt ons ook dat we Genesis 2 lezen door de bril van enkele teksten uit het Nieuwe Testament. Kortom, de Bijbel wordt in stukjes geknipt. Maar de Bijbel is een eenheid! Teksten vullen elkaar aan, verdringen elkaar niet.
Zo gebeurt het nogal eens bij mensen die een andere visie willen op man en vrouw. Dan krijgt een bepaalde Bijbeltekst de overhand, waardoor de zaken die andere teksten naar voren brengen aan de kant geschoven wordt. Rondom homoseksualiteit zijn dat dan teksten over de liefde. Rondom man/vrouw is dat Galaten 3:28. Alsof het verschil tussen man en vrouw er niet meer toe doet. Zo worden tientallen teksten uit Oude en Nieuwe Testament monddood gemaakt en is Galaten 3:28 de nieuwe ‘zwijgtekst’. Dat is dus niet de bedoeling. Bijbelteksten zijn niet elkaars concurrenten maar elkaars compagnons. Concreet, een christen-man is geen hogere christen dan een christen-vrouw (Galaten 3:28), maar hun positie is niet inwisselbaar (Ef. 5:22-33); man en vrouw zijn gelijkwaardig, niet gelijkaardig.
De samenleving
Paula Schot zei tijdens genoemd congres terecht, dat het gezin in deze tijd onder druk staat. Wie de plannen van demissionair minister Dijkgraaf (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) leest, schrikt er van zijn bevordering van individualisme. Dat heeft grote gevolgen voor de samenleving. Een stabiele samenleving heeft een stevige hoeksteen nodig, en juist zo is het gezin bedoeld. Immers, wie in een gezin kan functioneren, kan dat ook in de samenleving. En andersom.
Maar wat voor hoeksteen is er voor een stabiel gezin? Een moeder! Dat wordt duidelijk uit Gods Woord (Genesis 2:20, Spr. 31:11, 28), en ook uit de natuur. Wie immers kan kinderen dragen, baren en zogen? De vrouw, en zij alleen. Wie heeft de grootste emotionele kwaliteiten? Meestal (niet altijd) de vrouw. Zij is de stabiele factor vanaf het allereerste moment dat een kind gevormd wordt. Zij is degene naar wie een dementerende nog vraagt als hij iedereen vergeten is.
En juist die stabiele factor raken we kwijt als moeders geprest worden om veel te werken.
Wanneer wij gaan doen alsof je man en vrouw om kunt draaien,
dan verdraai je een orde die God gelegd heeft in Zichzelf en in Zijn werk.
Christus
Op alle plaatsen in de Bijbel waar God de verhouding tussen Hem en Zijn volk vergelijkt met een huwelijk (en dat zijn er veel!) vergelijkt Hij Zichzelf met de man. Je kunt dit echt niet omdraaien. ‘Om haar als bruid te werven kwam Hij ten hemel af’. Dus niet ‘om hem als bruidegom te vragen.’ Wanneer wij gaan doen alsof je man en vrouw om kunt draaien, dan verdraai je een orde die God gelegd heeft in Zichzelf en in Zijn werk. Ik kan niet anders dan verlangen dat iedereen hoog opgeeft van Jezus Christus. En als Hij Zichzelf voortdurend beschrijft als de hemelse Bruidegom, dan verlang ik dat Hij zó erkend wordt. Dan verlang ik om hoofd van mijn gezin te zijn zoals Hij het Hoofd is van Zijn gemeente (Ef. 5:23, 27). Dat is een moeilijke opgave, mijn liefde en zelfverloochening zijn daarvoor veel te gebrekkig. Maar het zou me echt onmogelijk worden, als ik niet meer wist dat Hij mij riep als hoofd van het gezin. Daarom mijn pleidooi om de plaats in te nemen die Hij je geeft, niet die je volgens de huidige cultuur moet hebben.
Conservatisme uit Amerika
Klaver en anderen wekken de indruk, dat mijn visie een kwestie is van conservatisme. Een achterhoedegevecht. Een laatste (en zinloze) poging om de boel bij het oude te houden. Maar conservatisme is mijn doel niet (ook waarschuwt een EU-rapport voor mij en mijn soortgenoten als voor ‘highly engaged conservatives’). Ik geloof alleen wel dat Gods Woord altijd geldig blijft. En ik vrees dat veel vernieuwingsdrang heilloos is. Ouderwets is niet altijd beter, maar soms wel. Ook op het vlak van man en vrouw.
Nog zoiets: ‘Amerika’. Conservatieven in Amerika voeren volgens Klaver een culture war, en wij importeren die in Nederland. Dus heel mijn betoog is alleen maar na-aperij van Amerikaanse alfa-mannen…
Toegegeven, er komt genoeg beroerds uit Amerika. Daarom wil ik best meedoen aan een ban op producten uit de Amerikaanse cultuur. Anderen laten McDonalds, IPhone, Hollywoodfilms, Gay Pride en regenboogvlaggen verdwijnen, en dan stoppen wij de Nashvilleverklaring in de kast. Deal!
Als dat gebeurt, verandert er in onze cultuur heel veel, maar aan ons standpunt verandert niets. Dat komt namelijk niet uit Amerika. Het klassieke huwelijksformulier zegt al 450 jaar hetzelfde. Tot voor kort zijn bijna alle huwelijken in protestants Nederland bevestigd volgens de traditionele opvatting over man en vrouw.
Het punt is niet dat er niets te verbeteren valt,
het punt is dat je daarvoor niet de waarheid moet omdraaien.
Eerlijkheid
Vreemd. Nederlandse overtuigingen worden dus als ‘Amerikaanse import’ geframed, en een predikant die gewoon zegt wat vorige generaties ook zeiden doet ineens wat vreemds.
Eerlijk bevraagd worden is trouwens prima, en ik zeg absoluut niet alles perfect. Maar deze omdraaiing van de werkelijkheid is wat anders. Zo gaat het in onze postmoderne cultuur vaker.
Israël pleegt genocide. Pleitbezorgers van het traditionele huwelijk zijn liefdeloos. Garnalenvissers zijn natuurhaters. Windturbines vervuilen niet. Bill Gates is een filantroop. Abortus is de redding van de Afrikaanse vrouw. Zwarte Piet moet het land uit en Sinterklaas mag blijven.
Natuurlijk zit er bijna altijd een element van waarheid in zo’n visie. Zeker doet Israël dingen verkeerd in Gaza, zijn mensen met homoseksualiteit niet altijd goed behandeld, heeft visserij effect op de bodem en zijn er Afrikaanse vrouwen met gezinsproblemen. En zo zijn er ook vrouwen die onder het mom van een Bijbelse opvatting over man en vrouw onder de knoet gehouden zijn. Het punt is niet dat er niets te verbeteren valt, het punt is dat je daarvoor niet de waarheid moet omdraaien. We moeten niet willen meedoen met een cultuur die op deze manier zichzelf verteert. Eerlijkheid duurt het langst, voor man, vrouw en kind.
Ds. M van Reenen schreef dit opinieartikel voor CVandaag.
