Ansel Pronk (53 jaar) groeit op in een christelijk gezin, en worstelt vanaf jonge leeftijd met het gevoel anders te zijn. Vanaf zijn 16e beseft hij dat hij homoseksuele gevoelens heeft. Hij leeft in de homoscene tot hij op een krachtdadige wijze wordt stilgezet. Hoe heeft hij dit ervaren, en welke weg is hij hierin gegaan?
Kan je iets meer vertellen over je verleden met homoseksualiteit?
Ik ben opgegroeid in Putten, in een relatief beschermde omgeving, waar nauwelijks over seksualiteit gesproken werd. Rond mijn 14e besefte ik wel langzaamaan dat er iets niet klopte. Ik dacht en hoopte dat die gevoelens wel weer weg zouden gaan. Tot op mijn 16e echt het besef mij raakte, dat het niet zou gaan veranderen. Toen besefte ik dat het homoseksuele gevoelens waren. In die tijd hoorde ik alleen maar dat je ermee geboren werd, en dat het niet zou gaan veranderen. Wat me het hardst raakte, is dat ik dan ook geen kinderen zou krijgen. Ik dacht ook dat een relatie met God er echt niet in zat. Ik dacht dat God mij niet kende en niets van mij wist. Die gedachte stond me ook wel aan. ‘Hij zou anders toch niet van me houden’, dacht ik.
Ik heb mijn seksuele gevoelens heel lang tegengehouden, totdat ik voor mijn opleiding naar Velp verhuisde. In Arnhem waren er homo-cafés in de buurt, waar ik eens uit nieuwsgierigheid naartoe ging. Toen ik daar binnenkwam, voelde dat alsof ik een familie binnenkwam die je gewoon accepteerden.
Toch vertelde ik ze niet dat ik ook christen was, omdat ik dacht dat ze dat niet zouden accepteren.
De eerste weken voelde ik me heel geliefd. Langzaamaan kwam ik er echter achter dat het alleen maar om mijn lichaam ging en niet om mij. Dat deed me heel erg pijn, zeker de eerste paar keer dat iemand alleen gemeenschap met je wil en helemaal niet om je geeft. Op een gegeven moment kwam er een punt dat ik het zelf ook zo andere jongens ging gebruiken. Maar dat nam een enorme leegte met zich mee.
De meeste afwijzing die ik in mijn leven heb ervaren kwam van de homoseksuelen zelf, omdat het hun alleen maar om lust ging, en niet om liefde. Het heeft uiteindelijk wel een jaar of 5 geduurd voor ik op een punt kwam dat ik echt ziek was van dat wereldje. Ik wist helaas niet hoe ik eruit moest. In die tijd was ik seksverslaafd. Ik keek geen porno, maar ik wilde continu andere jongens zoeken, daarom kon ik er ook moeilijk afstand van nemen.
De eerste keer dat ik (achteraf gezien) echt Gods stem hoorde, was toen een innerlijke stem zei: “Ansel, als je zo doorgaat komt er een punt dat je niet meer terug kan. Je moet nu een keuze maken wie je volgt.” Toen vertelde ik pas tegen mijn moeder over mijn homoseksualiteit. Mijn moeder vroeg of ze het mijn zus mocht vertellen, die me vervolgens uitnodigde voor de Freedom Conference in Toronto.
Op die conferentie ben ik enorm aangeraakt door God. Ik heb daar toen zeker een half uur op de grond gelegen. Iedere persoon waar ik seks mee gehad heb, kwam in mijn gedachten terug en daar heb ik God voor iedere persoon om vergeving gevraagd. Ik heb later geleerd dat dit heel belangrijk is om de zielsband te verbreken, die door seksuele gemeenschap gelegd wordt. In diezelfde week riep God me ook op om alles op te geven en de zending in te gaan, wat ik uiteindelijk ook gedaan heb.
“De meeste afwijzing die ik in mijn leven heb ervaren kwam van de homoseksuelen zelf.”
Is er een tijd geweest dat je dacht dat je een vrouw en kinderen zou krijgen?
Vanaf dat ik erachter kwam dat ik homoseksuele gevoelens had, tot 5 jaar na de conferentie had ik niet gedacht dat ik ooit een vrouw zou trouwen. Vijf jaar na de conferentie kreeg ik voor het eerst vlinders in mijn buik voor een vrouw. Dat gaf me een enorme vreugde, want de gedachte aan trouwen had ik eigenlijk al opgegeven. Ik leefde celibatair en iedereen zei me dat dit het maximaal haalbare was. Ik was daar op dat moment ook tevreden mee. Ook wist ik niet dat dit kon veranderen, dus toen dat opeens gebeurde was dat een enorme verrassing. Die vrouw is uiteindelijk niet mijn vrouw geworden. Maar ik ben uiteindelijk wel getrouwd met een vrouw, en heb 3 prachtige kinderen gekregen waar ik heel trots op ben
Je bent christelijk opgevoed, hoe reageerden je ouders toen je ze vertelde dat je op mannen viel?
Aan mijn vader vertelde ik over mijn homoseksualiteit net voordat ik naar de conferentie in Canada ging. Ik vertelde er gelijk bij dat ik naar Canada ging om het proberen op te lossen, niet wetend wat God zou doen. Dat heb ik bewust zo lang stilgehouden. Mijn vader zou er meer moeite mee gehad hebben als mijn moeder.
Je hebt je een tijdje verbonden aan een man. Hoe kijk je hierop terug?
Ik had een vriend waar ik ook een tijdje mee samenwoonde. Die relatie hebben we radicaal verbroken nadat God in mijn leven sprak. We hebben toen een paar jaar lang geen contact met elkaar gehad. Nu hebben we wel weer contact en zijn we goede vrienden van elkaar. Hij is christelijk en leeft celibatair. Als ik er nu naar terugkijk is het natuurlijk verkeerd geweest, en tegen Gods wil.
In hoeverre was je omgeving ervan op de hoogte dat je een homoseksuele relatie had?
Niemand was ervan op de hoogte. Iedereen dacht dat we gewoon een woonruimte deelden.
Niemand zag ons er ook voor aan, omdat we geen typisch ‘homo-uiterlijk’ hadden. Dit hebben we steeds zo gehouden.
Voelde je Gods aanwezigheid nog toen je je homoseksualiteit uitleefde?
In die tijd was ik aangesloten bij de christelijke studentenvereniging in Arnhem. Daar kon ik geraakt worden door een goede Bijbelstudie, of een goede spreker. De eerste keer dat ik echt Gods aanwezigheid ervoer was in Canada op die conferentie. Erna is dat pas sterker geworden. Dat was dus nadat ik gestopt was mijn homoseksuele leven.
Beschouw je jezelf als genezen, of zijn er nog moeilijke momenten?
Bij elke verslaving is dat hetzelfde. Ik was seksverslaafd zoals het overgrote deel uit de gayscene, en ook een groot deel van de hetero’s. Wanneer je uit een verslaving komt, en je zorgt emotioneel niet goed voor jezelf, dan heb je kans dat je terugvalt in je verslaving. Dus als ik niet goed op emotioneel gebied voor mezelf zorg, dan merk ik dat bepaalde gevoelens en gedachten weer terugkomen. Het blijft je zwakste plek waar dan als eerste de aanval op komt.
Heb je boosheid of opstand gevoelt tegen God vanwege je homoseksuele gevoelens?
Nee, ik heb nooit God de schuld ervan gegeven. In de tijd dat ik het uitleefde en ervoor had ik sowieso geen idee waar die gevoelens vandaan kwamen. Nu heb ik daar voor mezelf wel wat gedachten over. Ik denk dat de homoseksuele gevoelens bij mij voor een groot deel ontstonden doordat mijn vader mij geen liefde kon geven. Hij heeft PTSS opgelopen in de oorlog, waarvan hij de gevolgen steeds als een zware last mee moest dragen. Toen dat helder voor mij werd, heb ik heel bewust hierop gereageerd door hem te vergeven, nooit om hem schuld te geven.
Heb je ook gevoeld kracht te krijgen van God toen je ermee wilde stoppen?
Ja. Vooral op die conferentie ervoer ik heel krachtig dat God me echt aan de hand nam. Ook was het heel bijzonder dat God me toen riep voor de zending. Dat God me accepteerde was voor mij al ontzettend groot, maar dat Hij me toen ook riep voor de zending, dat ging heel diep.
Kan je erin berusten dat dit Gods weg met jou is, en hoe heb je dit punt bereikt?
Ja, we zijn allemaal gebroken mensen. Ik ben nog nooit iemand tegengekomen die nergens gebroken is in zijn of haar leven en iedereen draagt die gebrokenheid met zich mee. Maar het is juist onze gebrokenheid die ons continu doet beseffen dat we bij God moeten blijven, dat we Hem nodig hebben. Ik zie niet dat ik een moeilijker pad heb als een ander. Hier in de Filipijnen zijn jongens die door hun vader worden geslagen als ze geen geld thuisbrengen. Die vaders weten best dat die 15- of 16-jarige jongens zichzelf ’s nachts prostitueren voor dat geld, maar dat maakt ze niets uit. Dan maakt mijn achtergrond alleen maar dat ik nog bewogener met ze ben en ze graag wil helpen.
Heb jij je homoseksualiteit als identiteit beschouwd?
Ja, vanaf ongeveer mijn 16e tot de conferentie in Canada heb ik het als mijn identiteit beschouwd, zo werd het je ook aangepraat.
Tot ik erachter kwam (terugkijkend) hoe belachelijk het is dat dit een identiteit genoemd wordt. Alsof dat alles is wat je bent. Maar toen ik nog midden in die seksverslaving zat, werd ik als persoon ook gereduceerd tot ‘homoseksueel’. Alle andere aspecten zie je dan niet meer, ontdek je niet meer, ontwikkel je niet meer. Iedere verslaving word het centrum van je leven.
“Het is juist onze gebrokenheid die ons continu doet beseffen dat we bij God moeten blijven.”
Kun je van je homoseksuele verlangens bevrijd worden? Zo ja, hoe dan?
Op het moment dat het onderliggende probleem opgelost word, verdwijnt de noodzaak van die gevoelens. Die gevoelens zijn eigenlijk een slechte ‘oplossing’ om een echt probleem op te lossen.
Op het moment dat je het probleem met een echt oplossing oplost, heb je die slechte ”oplossing” niet meer nodig. De drang naar die gevoelens verdwijnen dan. Het is dus niet zozeer ‘bevrijd worden’, maar die gevoelens worden overbodig.
Als je nog nooit een gouden ring gezien hebt, en je hebt alleen maar een goudkleurige plastic ring gezien met een geslepen stukje glas erin, dan vind je dat prachtig, totdat je een echte gouden ring ziet, 24 karaats met een echte diamant, dan wil je dat nepding niet meer.
Waar komen homoseksuele verlangens/gevoelens vandaan? Een deel van deze mensen lijkt het echt al van jongsaf aan te hebben?
Nadat ik bij Jeugd met een Opdracht begonnen was heb ik een paper geschreven over homoseksualiteit [Red.: helaas is deze online niet meer te vinden]. Ik wilde weten waar het vandaan kwam, en ik kwam erachter dat er een hele lijst is met dingen die ertoe bij kunnen dragen dat je die gevoelens krijgt. Er blijkt geen genetische factor te zijn.
Ik kwam erachter dat vooral mannen die creatief, gevoelig en melancholiek zijn, meer risico hebben om te worstelen met homoseksualiteit. Ook de band met de vader, en seksueel misbruik zijn zeer grote factoren die kunnen meespelen. Bepaalde ervaringen als kind zijn ook erg belangrijk. Kinderen kunnen beschermd en warm opgevoed worden, maar ervaren een aantal dingen op een cruciaal moment in hun leven als afwijzing. Dat kan ook de aanleiding zijn waardoor dingen ontsporen. Zelfs dingen die gebeurd zijn voor je geboren bent, en dus in de buik van je moeder, kan je meenemen.
Die vallen dan ook niet onder genetica, maar onder de symptomen van je opvoeding. Daardoor besefte ik dus ook dat je gevoelens weer kunnen veranderen. Het zijn blokkades die opgeworpen zijn in de opvoeding, en daar kunnen bruggen in worden geslagen.
Dit is het hele probleem met de conversiehulpverlening: deze bestaat helemaal niet. Niemand kan die ontwikkeling in je wezen afdwingen. Er moeten dingen worden gerepareerd en alleen God kan dat doen! Met Gods hulp kunnen therapeuten wel nuttig werk doen om aan onderliggende problemen te werken.
Wanneer zou een man met homoseksuele gevoelens het huwelijk moeten overwegen? En wanneer niet?
Een huwelijk overwegen is naar mijn mening alleen een optie als er oprechte gevoelens zijn voor een vrouw. Er zijn altijd littekens over van het verleden, maar die heeft iedereen. Ons hele leven zijn er dingen om aan te werken (onze bekering uitwerken met vrezen en beven, noemt God dit – Filip.2:12). Een gezonde aantrekking tot een vrouw is volgens mij het belangrijkste. Met het ontwikkelen van heteroseksuele gevoelens, verdwijnen de homoseksuele niet vanzelf. Die kan alleen verdwijnen als we geestelijk en emotioneel gezonder worden.
Heb je steun ervaren van de mensen om je heen toen je uit de kast kwam?
Dat was best heftig. In de studentenvereniging had ik nooit iets verteld over mijn homoseksuele gevoelens, en ook niet dat ik wat op donderdagavond op de uitgaansavond in Arnhem uitleefde.
Ik was wel op het punt gekomen dat ik geen dubbelleven meer wilde leiden. Mijn verwachting was dat ik op de christelijke studentenvereniging eruit gegooid zou worden als ik erover zou vertellen. Aan mijn homovrienden twijfelde ik niet. Ik dacht dat zij sowieso wel van me bleven houden.
Maar het was dus totaal het tegenovergestelde. Eerst vertelde ik het bij de studentenvereniging. Zij gingen echter zo liefdevol en bemoedigend om me heen staan, dat raakte me diep en had ik niet verwacht. Daarna vertelde ik over mijn christen-zijn aan mijn gayvrienden. Van het ene op het andere moment had ik echt nul contact meer, behalve met 1 jongen. Hij is altijd een goede vriend gebleven. Hij is zelf nooit veranderd, maar hij werd voor mij de eerste persoon die me echt hielp. Als hij me naar een andere jongen zag kijken wees hij me daar heel direct en serieus op.
Voel je je geaccepteerd in en door de kerk waar je aan verbonden bent?
Op dit moment ben ik lid bij de Evangelische gemeente in Amsterdam. Daar voel ik me geaccepteerd en welkom. Dit is ook mijn zendende gemeente, en ik ben erg dankbaar voor deze gemeente.
“Die gevoelens zijn eigenlijk een slechte ‘oplossing’ om een echt probleem op te lossen.”
Hoe kan de omgeving jongeren met homoseksuele gevoelens het beste begeleiden?
Door je te verdiepen in wat de oorzaken zijn. Een van de redenen dat ik mijn paper schreef en hem ook actueel houd, en zorg dat hij vrij beschikbaar is, is juist dat ik mensen wil laten zien hoe ze ermee om kunnen gaan. Zo probeer ik mensen ook een laagdrempelige manier te geven om erachter te komen hoe ze iemand echt kunnen steunen.
Onlangs is er een documentaire uitgekomen over Robbert Rodenburg over het reformatorisch onderwijs mbt. homo-zijn. heb je deze gezien?
Deze documentaire heb ik niet gezien, wel heb ik erover gehoord. De tendens van zulke documentaires is dat mensen vanuit hun eigen pijn gaan reageren, en dingen heel gechargeerd gaan zeggen. Dingen die fout gegaan zijn worden enorm aangedikt. De liefde die wel gegeven werd, wordt verzwegen alsof het er niet was. Dus ik heb deze docu niet gezien, maar wel van een aantal soortgelijke verhalen gehoord, dat ze tegen alles en iedereen aan schoppen. Dan denk ik: Het wordt tijd dat je God leert kennen. Mensen maken fouten, maar God maakt geen fouten.
Wat moet een school volgens jou doen om sociale veiligheid van jongeren met homogevoelens te waarborgen?
Het belangrijkste is dat het bespreekbaar is. Pesten is het allerergste wat kan gebeuren, dus dat mag absoluut niet aan de orde zijn. Tegelijkertijd moet een school wel eerlijk zijn, en zowel op wetenschappelijke als ook op christelijke grond zeggen tegen jongeren dat homogevoelens niet genetisch bepaald zijn. Als je als school om je jongeren geeft, zorg dan dat er groepen zijn op school waar er over gepraat kan worden en dat daar een coach aanwezig is die verstand heeft van de onderliggende oorzaken. Wees ook eerlijk tegen de jongeren dat die wereld vol seksverslaving nergens toe leidt en hoe vernietigend deze wereld is.
“God zegt dat als je je leven hier op aarde zo vernietigt, dan heeft het geen zin om hier te leven.”
Is volgens jou sociale veiligheid hetzelfde als homo-acceptatie?
Nee, het tegenovergestelde.
Laat ik het uitleggen met een voorbeeld. Als iemand in een put valt en hij breekt zijn been, zeg je toch niet tegen hem: ‘Nou dat is een prima plek waar je zit, blijf maar rustig zitten, ik kom af en toe met een ladder naar beneden om even bij je te komen zitten. Dan vertel ik je dat ik nog steeds veel van je houd ondanks dat je in deze put zit.’ Is dat liefde?! Als je echt om iemand geeft, dan laat je diegene niet in een plek van pijn zitten. En de homowereld is een plek van enorm veel pijn, afwijzing, verslaving. En naar mijn mening is het misdadig om te accepteren dat diegene daar zit.
Hoe kijk jij terug op je tijd op school?
Voor mijn 16e ben ik veel gepest, na mijn 16e ging ik naar een MBO, toen stopte het. Dat was ook het moment dat ik voor het eerst 2 goede vrienden kreeg. Ik kon ook altijd goed met de docenten omgaan en heb daarom totaal geen negatieve gevoelens m.b.t. school en mijn homoseksuele gevoelens.
In Leviticus 20 lezen we dat de Heere de doodstraf zette op homoseksualiteit, wat was/is je gevoel daarbij?
Er staat in de bijbel een hele lijst met mensen die het Koninkrijk Gods niet kunnen beërven. God zegt dat als je je leven hier op aarde zo vernietigt, dan heeft het geen zin om hier te leven. Dat kleine stukje leven hier op aarde is wel je voorbereiding op de eeuwigheid. Dus ik lees dit Bijbelgedeelte als een aansporing van God om bij die zonden weg te gaan.
In Leviticus 18 lezen we dat mannen die bij mannen liggen een gruwel zijn in Gods oog, wat dacht/denk je bij die tekst?
Natuurlijk is het God een gruwel. Hij heeft ons geschapen als man en vrouw, dat is hoe God het bedoeld heeft. Het allermooiste wat Hij gemaakt heeft, om dat zo kapot te zien, dat is toch gruwelijk.
Welk advies heb je voor jongeren met homogevoelens?
Weet dat er hoop is. Je bent niet zo geboren. Ga op zoek naar God! Ga op zoek naar je onderliggende problemen, en los ze op. Voor ik besefte wat mijn homoseksuele gevoelens veroorzaakte, was het als een grote olifant, die midden in mijn woonkamer stond. Iemand die binnenkwam moest daar vooral niet over praten. Die olifant was te groot om de deur of het raam uit te krijgen. Toen ik op een gegeven moment ontdekte wat de echte werkelijkheid was, zag ik dat die olifant gewoon een hele grote stapel muizen was die op een olifant leek. En een muis is vrij makkelijk op te pakken, en je huis uit te gooien. Als je nou iedere dag 1 muis oppakt en je huis uitgooit, zijn ze op een gegeven moment echt allemaal wel weg.
Ansel Pronk (NL) is een voormalig homoseksueel, inmiddels getrouwd en vader van drie kinderen. Hij heeft gewerkt voor Jeugd met een Opdracht en jarenlang in Nigeria en India gewerkt, zowel in het onderwijs als in de praktische hulpverlening. Momenteel werkt hij in de Filipijnen en heeft hij Level 2 in Verslavingsbegeleiding behaald aan de University of the Nations van YWAM (Bron: IFTCC). In Nederland is hij verbonden aan een Amsterdamse Evangelische gemeente. Eerder verscheen al een interview bij Nieuwe Revu.
