Is het nog wel goed om man te zijn? Mannelijkheid staat in onze tijd onder druk. Genoeg reden om te doordenken wat het betekent om man te zijn. ‘Het is goed om man te zijn’ geeft hiervoor een goede aanzet.
Korte samenvatting
In de eerste hoofdstukken bespreken de auteurs waarom er zoveel gebrek aan echte mannelijkheid is. De cultuur waar we in leven strijdt tegen het patriarchaat, terwijl Gods schepping patriarchaal is. God maakt Zich bekend als Vader en Hij geeft Adam de taak om te regeren. Dat mannen regeren is daarom natuurlijk. Hoe mannen regeren is niet altijd goed. Daarom is er altijd strijd tussen goede en slechte patriarchaten. Ook mannelijkheid ligt onder vuur, omdat die toxisch en onderdrukkend zou zijn. De auteurs betogen dat slechte mannelijkheid geen bewijs is dat mannelijkheid slecht is. Mannen zijn geroepen om de aarde te onderwerpen, om heerschappij te voeren, overeenkomstig de wil van God.
Ook seksualiteit, als gave van God, is zéér goed (hfd. 3 en 4). Dit zeggen we niet zo gemakkelijk, maar het is in lijn met de huwelijksopdracht die God in Genesis 2 aan Adam en Eva meegeeft. De strijd tegen patriarchaat, mannelijkheid en seksualiteit komt voort uit satans haat tegen Gods goede orde, heldere geslachtsstructuren en vruchtbaarheid.
In hoofdstuk 5 en 6 komen de eerste hoofdstukken samen. Er is sprake van een geestelijke oorlog. De satan wil alle geslachtelijkheid uitbannen. Mannen en vrouwen moeten in alles gelijk zijn, want dat zou hen gelukkiger maken. Denk in onze tijd aan de gelijke verdeling van zorgtaken en aan het regeren door vrouwen. De werkelijkheid is dat een samenleving tot bloei komt als mannen hun mannelijkheid voor Gods aangezicht vormgeven. Dus niet zoals Kaïn, die zijn broer doodde. Uit zijn geslacht kwam Lamech voort, een kindermoordenaar. Het ‘geweld’ van de man is bedoeld om een veilige kweekplaats te creëren en het kwade uit te bannen.
Vrouwen moeten hun vrouwelijkheid voor Gods aangezicht omarmen. De Bijbel beschrijft de toxische vrouw als iemand die luidruchtig en losbandig is; haar voeten blijven niet in haar huis (Spr.7:11). Petrus en Paulus geven allebei een goede beschrijving van wat een goede vrouw is (1 Tim.2:9-15 en 1 Petr.3:1-6).
In hoofdstuk 7 komt een belangrijke vraag aan de orde: Waarom zijn het vooral de mannen die de kerk verlaten? Volgens de auteur is het omdat de kerk in veel opzichten verwijfd is. Vaak genoeg komen er mannen op leidinggevende plekken terecht die niet in staat zijn op een goede manier tucht toe te passen. Vrouwelijke leidinggevenden hebben dit (gemiddeld genomen) ook niet in hun aard. (Noot JvdB: Dit is wellicht niet op elk Nederlands kerkgenootschap van toepassing. Hiervoor zul je de kenmerken van een ‘verwijfde kerk’ zelf in het boek moeten bestuderen.)
Dit leidt ertoe dat er bij mannelijke gemeenteleden twee gedachten kunnen ontstaan. De ene gedachte is dat je mannenlichaam toxisch is (bijv. alleen maar gericht op seks of macht), en dat je je geest moet zuiveren. De andere is dat je lichaam goed is en dat je die driften maar moet volgen. Het antwoord op deze foutieve gedachten is dat mannelijke schaamte niet moet gaan over zijn geslacht, maar over zijn zonden.
In hoofdstuk 9 tot 11 gaat het over ‘gravitas’. Het Hebreeuwse ‘kabod’ betekent eer of gewicht die je krijgt door geboorte. ‘Gravitas’ gaat over eer of gewicht die je ontwikkelt door te doen. Dit gaat niet over ‘gewichtig doen’, maar over de toewijding van een man aan zijn taak/missie. Die toewijding levert uiteindelijk erkenning op, zonder dat het daar ooit om te doen is geweest. Het streven naar gravitas begint met het vrezen van God. Vervolgens zijn er drie plichten om gravitas te oefenen. Het gaat om bedenken en plannen, bouwen en voorzien, bewaken en strijden. Omdat het dragen van deze plicht vaak zwaar is, moeten mannen zich ‘vermannen’ (Zie ook 1 Kor.16:13). Het offer van Jezus Christus maakt de zinloosheid van je ploeteren zinvol. Door het geloof kan een man weten dat er een beloning wacht voor trouwe dienstknechten.
In hoofdstuk 12 bespreken de auteurs de noodzaak dat mannen een missie hebben. Hier moeten ze naar streven. Vervolgens hebben ze kameraden/broeders nodig om die missie te volbrengen. Zelfdiscipline is belangrijk voor het volbrengen van een missie. Broeders kunnen je de noodzakelijke terechtwijzing geven, zeggen de auteurs in hfd. 13, met verwijzing naar Spr.27:17. Ook is het hebben van een missie een voorwaarde voor het zoeken van een vrouw (Hfd. 14). “Omdat een vrouw een aanvulling is (hulpe tegenover) voor je missie, kan ze niet je missie zelf zijn.” Dit wordt onderbouwd vanuit Gen. 2:19-21 en Spr. 24:27.
Beoordeling
Persoonlijk ben ik erg enthousiast over het boek. In het bovenstaande probeerde ik een korte samenvatting te geven en enkele belangrijke en intrigerende gedachten te delen (er zijn er nog meer). Continu deed het boek een beroep op mij om mijn eigen leven eraan te spiegelen. Het deed me opnieuw beseffen hoezeer de boodschap van cultuur en media ons hierover heeft beïnvloed. We groeien op met de gedachte dat de vrouw per definitie beter is, dat mannen zich attent en lief moeten gedragen en anders als lomperik worden bestempeld. Of ze worden afgeschilderd als grote kinderen. Dit boek wijst aan dat de Bijbel ons aanspoort om onze mannelijke kracht te gebruiken om Gods scheppingsopdracht in deze wereld naar ons vermogen uit te voeren. Voor alle mannelijke zonden is er, evengoed als voor vrouwelijke zonden, vergeving nodig door het bloed van het Lam.
Zorgvuldig lezen is nodig
Wel is het belangrijk om dit boek zorgvuldig te lezen, om goed te begrijpen wat de auteurs bedoelen. Over sommige zinnen en alinea’s ben ik zelf nog aan het puzzelen of ik het ermee eens ben of niet. In hoofdstuk 2 staat dat het heerschappij voeren van de man betekent: “in Gods plaats een vruchtbare orde aanbrengen in de wereld” (p.20). De manier waarop het verder beschreven is kan geïnterpreteerd worden alsof mannen de natuur naar hun hand mogen zetten. Ik denk niet dat dit de boodschap van de auteur is. Regeren over de hele natuur betekent ook zorgdragen voor de leefomgeving van leeuwen en tijgers, boomkikkertjes en varanen.
Een andere stellige uitdrukking die zorgvuldig gelezen moet worden, is: “De Bijbel bevat geen enkele aanwijzing dat jouw agressieve instincten het gevolg zijn van de zondeval” (p.37). Het woord ‘agressief’ klinkt in onze oren negatief. Het gaat echter over het mannelijk ‘instinct’ om te veroveren, te onderwerpen, te vormen en te bouwen naar je eigen inzicht. Dit is de natuur waarmee we geschapen zijn. Door de zondeval is de uiting van onze natuur vaak zondig. Daar hebben we vernieuwing voor nodig. De mannelijke natuur is echter door God zo bedoeld.
Soms leest het boek als maakbaar. Zo kun je ‘gravitas’ ontwikkelen door 5 dingen niet te doen en je te oefenen in 3 plichten. Tegelijkertijd kan het mannen helpen om in actie gezet te worden. Wel benadrukken de auteurs steeds om alle dingen te doen ‘als voor de Heere’. En om alle genade en verlossing alleen van Hem te verwachten.
Auteurs
Michael Foster is voorganger van East River Church in Batavia, waar hij met zijn vrouw en 7 kinderen op een kleine boerderij woont. Dominic Bnonn Tennant woont met Sarah en hun vier kinderen in Nieuw Zeeland. De missie van Michael Foster en Dominic Bnonn Tennant is om de kerk te hervormen, mannen samen te brengen en hen op te leiden tot godvruchtige, effectieve patriarchen, schrijven ze op hun website.
Gerrit Veldman heeft het boek in het Nederlands vertaald, waarna het door Gerwin Pruijssen van uitgeverij Theofilus is uitgegeven.
