Lost in Trans Nation geeft ouders de munitie om te voorkomen, of, indien nodig, te vechten tegen wat veel gezinnen omschrijven als de moeilijkste uitdaging van hun leven. Ouders leren wat ze moeten zeggen en hoe – thuis, op school en, indien nodig, tegen de politie wanneer ze aan de deur verschijnen.
Over de schrijfster
Dr. Miriam Grossman is gecertificeerd kinder-, jeugd- en volwassenen psychiater. Haar praktijk richt zich op jongeren met genderproblematiek en hun ouders. Ze gelooft dat elk kind in het juiste lichaam geboren wordt. Dr. Grossman heeft zich al jaren openlijk hierover uitgesproken en stelt dat haar beroep is overgenomen door ideologen. Dat leidde tot gevaarlijke en experimentele behandelingen waarbij ouders op een zijspoor werden gezet. Zij komt voor in ‘What is a woman? van Mat Walsh, en Jordan Peterson interviewt haar uitgebreid in ‘Gender Insanity and Parental Trauma’. Dat interview gaat in op veel wat ze in haar boek uitdiept.
Over het boek
Dr. Grossman beschrijft eerst de manier waarop genderdiversiteit in de VS zo’n opgang heeft gemaakt en hoe het kan dat zoveel dokters, psychiaters, rechters, kinderbeschermingsorganisaties en leraren hierin zijn meegegaan. Ze vindt het medisch en psychologisch onverantwoord wat er op dit terrein gebeurt. De titel van haar boek laat dat al zien: de natie (de VS) is helemaal de weg kwijt in en door de Transgender-ideologie.
Het boek (uit 2022) heeft een sterk analyserend en waarschuwend karakter en is sterk geënt op de Amerikaanse situatie. Toch zijn veel dingen heel herkenbaar. Dit komt doordat het ‘Dutch protocol’ uit Nederland komt en zoveel invloed heeft gehad in allerlei landen – hoewel landen als Zweden, Finland en Engeland intussen veel voorzichtiger zijn geworden. Het boek gaat vooral over de snelle toename van genderdysforie onder jongeren.
Grossman beschrijft hoe kinderen en jongeren in een fuik zwemmen en hoe ouders totaal verrast in grote psychische problemen komen en soms totaal buiten beeld raken – vooral als ze niet gelijk hun kind ondersteunen. Ze wil ouders handvatten geven om met hun eigen stress om te gaan en met dokters, kinderbeschermers en scholen – dat laatste is vooral geënt op de situatie in de VS.
Hieronder ga ik op enkele zaken uit het boek nader in. Sommige thema’s zijn een apart artikel waard (zoals ‘Transitiespijt’).
Wat is er aan de hand met trans-jongeren?
Juist als kinderpsychiater heeft Grossman een scherp oog voor wat er met jongeren aan de hand is die plotseling in transitie willen. Heel vaak is er vooral ook iets anders aan de hand. Ik citeer:
Voorafgaand aan hun genderproblematiek had bijna twee derde minstens één psychische stoornis (of neurologische ontwikkelingsstoornis). Meer dan twee derde had last van sociale angst en ruim de helft had “een slecht of extreem slecht vermogen om goed met negatieve emoties om te gaan”. Voor velen werd hun leven gevormd door trauma. De helft van de ouders meldde dat een “traumatische of stressvolle gebeurtenis” aan de dysforie voorafging, zoals een scheiding, het overlijden van een ouder, verkrachting, een nare relatiebreuk, pesten of een psychiatrische opname.” Transitie is voor sommige jongeren een (schadelijke) manier om met hun problemen om te gaan.
Een ander citaat: “Transgenderisme biedt adolescenten een manier om zich te ontdoen van privileges en zich aan te sluiten bij de onderdrukten.” Dat sluit aan bij een diepere oorzaak achter het transgenderisme: de kritische theorie, die slachtoffers het recht geeft om in feite alles te eisen van zogenaamde onderdrukkers.
Tegenstrijdige redeneringen
Grossman toont aan dat veel redeneringen die transgenders gebruiken niet kloppen. Twee vragen licht ik eruit:
- Waar komt de sterke stijging in genderdysforie vandaan? Is dat te wijten aan sociale acceptatie? Als dat waar is, zegt ze: waar zijn dan de hordes gretige, pas geïdentificeerde transgender, non-binaire, genderfluïde volwassenen van in de dertig, veertig, vijftig, zestig en zeventig? Waarom zien we alleen tieners en jongvolwassenen die met hun vrienden uit de kast komen na een avondje social media?”
- Hoe komt het dat zoveel jongeren met een ‘diverse’ genderidentiteit psychische problemen hebben? Komt dat door transfobie in de maatschappij? Maar er is toch juist meer acceptatie? Het kan niet allebei waar zijn.
‘Top surgery’
‘Top surgery’ is een eufemisme voor het verwijderen van de borsten. Eén van de meisjes met duidelijk spijt over haar transitie is Chloe Cole (zie ook artikel ‘Transitiespijt’). Zij schrijft: Ik had prachtige borsten. Nu zitten ze in de verbrandingsoven. Bedankt, moderne geneeskunde. Er zijn nogal wat meisjes die een veel te snelle beslissing nemen over hun lichaam. Zij realiseren zich onvoldoende dat dit hen berooft van de mogelijkheid om hun eigen kinderen borstvoeding te geven. Vaak wordt de beslissing genomen op een moment dat het niet goed gaat met zo’n meisje. Zo vertelt Laura dat ze net onder behandeling was geweest voor zelfmoordneigingen toen ze met de chirurg een afspraak maakte om haar borsten te laten verwijderen – om haar depressie te boven komen. Later had ze hier spijt van.
Een onderzoeker schrijft dat patiënten instemmen met een behandeling terwijl ze geen goed begrip hebben van de risico’s, de voor- en nadelen en de alternatieven. Medici lijken erg gretig om te ‘behandelen’.
‘Bottom surgery’
Dit is bijna letterijk een pijnlijk onderwerp en verschrikkelijk om over te lezen. Veel mensen denken er niet bij na wat het betekent als bij een man penis en teelballen worden weggehaald en er een soort vagina wordt geconstrueerd. Bij spijt achteraf zal zo’n man zijn leven lang testosteron moeten krijgen – anders slikt hij levenslang hoge doses oestrogeen om ‘vrouwelijk’ te blijven lijken. En de zogenaamde vagina moet worden opengehouden (verwijd), want het lichaam ziet het als een open wond. De urinebuis moet worden aangepast en omgeleid – plassen wordt nogal eens een probleem. Pijn, infecties en bloedingen komen regelmatig voor, net als pijn bij geslachtsgemeenschap.
Als je al vroeg puberteitsremmers hebt gekregen, is de penis te klein voor de constructie van een vagina en moeten chirurgen hun toevlucht nemen tot een twijfelachtige oplossing als het gebruik van de darmwand – een experimentele operatie die tot grote problemen kan leiden (zoals bij Jazz Jennings).
Om biologische vrouwen een ‘penis’ te geven, zijn veelal meerdere operaties nodig – o.a. met een huidtransplantatie en het verlengen en verleggen van de urinebuis. Lange-termijn follow-up laat zien dat tot wel driekwart van deze ‘trans-mannen’ te maken heeft met een overactieve blaas, incontinentie of andere plasproblemen – en andere medische problemen zoals infecties.
Het getuigenis van iemand die in detransitie ging: “De operaties zijn niet zo veilig zoals ze verkocht worden. Ik ben nog steeds een man … ik werd nooit een vrouw … dat is de realiteit”. Nogal wat transgenders ervaren bovenop hun genderdysforie na operaties dat uiteindelijk hun probleem niet is opgelost, maar dat er alleen maar nieuwe (medische) problemen bij zijn gekomen.
WPATH is een club activisten
Veel klinieken volgen de zorg-standaarden van de World Professional Association for Transgender Health (WPATH). Ze zeggen dat het gouden standaarden zijn (‘evidence-based’), maar ze liggen onder vuur. Een peer-reviewed analyse in 2021 gaf de standaarden een kwaliteitsscore van nul (op een schaal van nul tot zes) en ze zijn formeel verworpen door Zweden, Finland, Noorwegen en Engeland en betwijfeld door medici in Frankrijk, Australië en Nieuw Zeeland. Zelfs Dr. Stephen Levine (eens voorzitter van het comité voor internationale zorg-standaarden) uit zijn scepsis, omdat het zowel een wetenschappelijke als een activistische rol heeft en er binnen de organisatie geen normale discussie mogelijk is.
Grossman schrijft dan: Te veel mensen geloven dat dit allemaal draait om compassie, respect en rechten. Dat is een dekmantel. Het doel is altijd geweest om normen te doorbreken. Om de grenzen steeds verder te verleggen. Hoe ziet het eindpunt eruit? Dat is het punt – er is geen eindpunt. De kick zit in het overschrijden van wat acceptabel is.
Hoe moeten ouders reageren?
Wat als je zoon of dochter plotseling vertelt dat hij/zij trans is? In een apart hoofdstuk geeft Grossman goede adviezen, zoals kalm blijven, de tijd nemen, aandacht geven en zorgen dat je goed geïnformeerd bent. Dat wil ik uitgebreider in een apart artikel behandelen. Ze geeft hier ook een voorbeeld van hoe het zou kunnen gaan. Maar soms krijg je als ouders niet eens de kans om te reageren (ik weet van een meisje dat de ene dag zegt dat ze trans is en de volgende dag vertrekt en het contact verbreekt), en elke situatie is natuurlijk anders. Dat beseft Grossman natuurlijk, maar ze hoopt dat veel ouders er toch baat bij hebben.

Hoop bieden
In het laatste hoofdstuk wil Grossman vooral hoop bieden. Daarom vertelt ze de verhalen van drie jongeren die in de loop van de tijd door therapie over hun genderdysforie heen groeien. Ze legt ook uit hoe ze het gesprek met hen aangaat. Ze begint met vertel me over jezelf, ik wil weten wie je bent. En dan vraagt ze door, probeert ze erachter te komen welke dingen allemaal een rol spelen. Denk aan hun geschiedenis: is er iets in hun jeugd gebeurd dat hun dysforie kan verklaren? Spelen zaken als ADHD en ASS? Is de trans-identiteit wellicht een manier om jezelf te verkennen, wat hoort bij de puberteit? Leven er stereotypen van hoe een man of een vrouw behoort te zijn?
Het gaat uiteindelijk om de vraag of ‘trans’ een oplossing biedt, een manier om met moeite in je leven om te gaan, en: voor welk probleem moet dit een oplossing bieden? Dit traject kost tijd. Wat zou het prachtig zijn als psychologen, psychiaters en andere therapeuten deze weg met jongeren zouden willen gaan.
Conclusie
Het is geen genot om dit boek te lezen, maar het levert wel heel veel belangrijke informatie. Vertaling van dit boek naar het Nederlands is niet zo zinvol, omdat het sterk geënt is op de Amerikaanse situatie. Maar wellicht is het goed om delen hiervan te gebruiken om in een informatief boek te verwerken. Daarmee zouden zowel therapeuten als ouders toegerust kunnen worden om jongeren met genderdysforie te helpen een betere weg te zien en te vinden. Ik denk bijvoorbeeld aan de goede informatie over de medische kant van transitie (risico’s worden veelal gebagatelliseerd). Ook de handvatten voor ouders in het gesprek met hun pubers is waardevol. Ditzelfde geldt voor de handvatten voor therapeuten om deze jongeren te begeleiden naar een betere weg om met hun problemen om te gaan. Met name de twee laatste hoofdstukken verdienen het om voor een behoorlijk deel in zo’n boek verwerkt te worden.
Geloofsartikelen
Miriam Grossman laat helder zien dat het bij deze ideologie om een geloof gaat. Ze heeft Tien Gender-geboden geformuleerd om dat duidelijk te maken:
- Aanschouw GENDERIDENTITEIT; het bevrijdt je van onderdrukking, van de strenge beperkingen van de biologie.
- GENDERIDENTITEIT is heilig; je zult haar niet in twijfel trekken; je zult je er niet van afwenden en je richten op harde wetenschap, want GENDERIDENTITEIT is jaloers en kan de wetenschappelijke methode niet tolereren.
- Houd je GENDERIDENTITEIT in herinnering, houd haar heilig. Zie, ze is zowel vast als veranderlijk; is gezond en heeft ook medicijnen en operaties nodig; erken de tegenstrijdigheden niet.
- Je zult bedenken dat toewijzing van “mannelijk” en “vrouwelijk” willekeurig is; je zult hun vaststelling bij de conceptie ontkennen.
- Je zult alle genderidentiteiten met heel je hart en ziel bevestigen, zodat je een bondgenoot zult zijn en je levensonderhoud kunt behouden.
- Noem niemand bij de verkeerde (niet zelfgekozen) gendernaam.
- Gebruik geen dode namen.
- Je zult geen angst, ADHD, trauma of autisme onderzoeken; je zult altijd het minderheids-stress-model aanroepen.
- Je zult de zelfdiagnose en het oordeel van minderjarigen en jongvolwassenen respecteren. Je zult hun emotionele en cognitieve onvolwassenheid niet erkennen.
- Het is een gruwel dat experts je eerst zouden moeten beoordelen. Je zult psychotherapie verachten en je vertrouwen stellen in afbinden van je borsten, penis- en testikelverkleining, pillen, pleisters, spuiten, scalpels, implantaten en protheses.
Grossman, Miriam. Lost in Trans Nation: A Child Psychiatrist’s Guide Out of the Madness