„Ik zit in een spagaat”, zo hoorde ik van een ambtsbroeder. „Aan de ene kant wil ik in liefde de ander omarmen, aan de andere kant wil ik aan de Bijbelse waarheid blijven vasthouden.” Het ging hier over homoseksualiteit, maar het zou ook over iets anders hebben kunnen gaan: transseksualiteit, ongehuwd samenwonen, hertrouwen na een echtscheiding. De mens omarmen – de zonde afwijzen. Is dat inderdaad de spagaat waarin christenen zich bevinden?
Als een christen in een spagaat terecht komt, dan gaat er iets mis. Dat begrijpt iedereen die met zijn benen wel eens een spagaat heeft uitgeprobeerd. De spanning op je spieren en pezen wordt onhoudbaar. En zo’n spanning in het pastoraat wordt ook onhoudbaar. Veel christenen gaan door de benen, ze zakken in: „We zullen ons dan wel in de waarheid vergist hebben.” Er blijft over: het aanvaarden van de ander zoals hij of zij is, en de Bijbelse waarheid wordt aangepast of naar achteren geschoven.
Dát kan onze uitweg niet zijn. De waarheid moet gezegd worden. Natuurlijk moeten we ons altijd weer bezinnen op de vraag of we ons niet vergissen, maar de waarheid moet niet veranderd worden omdat we het te moeilijk vinden worden. Wat is het alternatief? Om dan maar standvastig voor de waarheid te zijn – alsof je vanuit de spagaat fluks overeind springt en stram in de houding gaat staan? Nee, evenmin. De liefde moet niet in de verdrukking komen omdat we de waarheid liever hebben dan de medemens.
Dan lijkt het toch alsof die spagaat over blijft. Je hebt je naaste lief en je hebt de waarheid lief – en die twee strijden met elkaar. Of… toch niet? Let eens op Jezus Christus. Laten we de eenvoudige vraag stellen of Hij een spagaat gevoeld heeft. Ondenkbaar! Voor Hem waren het geen twee onverenigbare werelden. Hij kende zuivere liefde tot de waarheid en zuivere liefde tot zondaren. Nooit heeft Hij het gevoel gehad, alsof Hij door de waarheid te spreken mensen liefdeloos behandelde. Nooit heeft Hij het gevoel gehad alsof Hij door Zich over zondaren te ontfermen op de waarheid bezuinigde. In Hem Zijn waarheid en liefde volkomen verenigd (zie Psalm 85:11). Dan hoeft een christen ook geen spagaat te voelen. Als dat toch zo is, waar gaat het dan mis?
1. Onze liefde is onvolkomen. Dan is onze liefde afhankelijk van de mate waarin we geen moeite hebben met de ander. De ander liefhebben betekent dan, dat je (zolang) vergeet hoe die ander leeft. En ja, dán kom je in een spagaat met je overtuigingen. Dat is echter geen onvoorwaardelijke liefde. Ik denk aan een tegeltje dat in mijn ouderlijk huis aan de muur hing: ”Een vriend is iemand die alles van je weet en toch van je houdt.”
Liefhebben betekent: jezelf voor de ander overhebben. Zelfs als de ander zo anders is dan jij – qua karakter of leefstijl of hoe dan ook. Dat leer je alleen bij Christus, Die gestorven is toen wij nog zondaar, ja zelfs vijand waren (Rom. 5:6, 8, 10). Voel je je verdorven, waardeloos tegenover Hem? En weet je van hoe oneindig diep Hij je heeft opgeraapt? Zolang je dat besef hebt, is er niemand te waardeloos voor jou. Dan kun je hen opzoeken zoals Jezus Christus deed.
2. Ons zicht op de waarheid is onvolkomen. De waarheid is vaak theorie voor ons, een blok dogmatiek of ethiek. Zó is het, zó moet ik het geloven; of ik het nu leuk vind of niet. Op zich is dat trouwens ook zo: we moeten onvoorwaardelijk geloven. Maar als we echt de waarheid kennen, dan is ‘niet leuk vinden’ geen optie meer. De waarheid is heerlijk! Geen blok aan het been, maar een steun onder mijn voet. Niet tot verdriet, maar tot vreugde.
Heel de waarheid is goed voor mij én voor mijn naaste. Jezus zegt: ‘Ik ben de Weg en de Waarheid en het Leven’ (Johannes 14:6). Dat betekent: er is geen tegenstelling tussen Christus en de dogmatiek. Als wij zeggen dat homoseksualiteit zonde is, dan strijdt dat niet met de liefde van Christus. Dan is dat ook geen stok om mee te slaan, geen muur op iemands weg, geen kleine-lettertjes-valstrik („Ik heb je eerst het mooie van het Evangelie verteld, maar nu moet ik je ook nog even de harde waarheid vertellen.”) Nee, de waarheid is goed voor iedereen. De Heere Jezus zei: ‘de waarheid zal u vrijmaken’ (Johannes 8:32). Dus óók de waarheid ten aanzien van seksualiteit. Als wij dat niet zien, dan ligt het niet aan de moeilijke Bijbelse boodschap maar aan ons gebrek aan geloof.
Verschillende geschiedenissen in de Evangeliën illustreren dit, maar twee daarvan zijn heel duidelijk:
– De Samaritaanse vrouw, Johannes 4. In de manier waarop de Heere Jezus haar benadert, spreekt alles van liefde. Hij voelt Zich niet te goed voor zo’n afgewezene. Integendeel. Toch wijst Hij haar zonde aan: ‘de man die u nu hebt is uw man niet’ (vers 18). Dat zegt Hij zonder kramp, zonder spagaat, met dezelfde liefde als waarmee Hij haar om water vroeg. En zó heeft de vrouw het begrepen: ‘Zie een Mens Die mij gezegd heeft alles wat ik gedaan heb; is Deze niet de Christus?’
– De vrouw die op heterdaad betrapt is, Johannes 8. Er komen mensen bij Hem die denken dat ze de waarheid hooghouden, maar van liefde niet weten. Tegen hen zegt Hij dat ze de eerste steen moeten werpen. En als dat niet gebeurt, veroordeelt Hij de vrouw ook niet (vers 11). Alles spreekt van ontferming! Toch houdt Hij de waarheid niet achter: ‘Ga heen en zondig niet meer’. Is dat voor haar een domper? Welnee! Hij wil haar weg hebben bij de slavernij van de zonde. Hij Die voor de zonde waarschuwt, kan daarvan ook bevrijden. Als Christus ons de waarheid zegt, is dat liefdevol Evangelie!
