Leestijd: 4 minuten

Het is nog maar enkele weken geleden dat de nieuwskanalen vol waren van de aanval van Israël op Iran, en de reactie van Iran daarop. Op internet waren beelden te zien van raketten die door de lucht flitsten, luchtafweer dat veel projectielen onschadelijk wist te maken, maar ook raketten die doel troffen en hevige explosies teweeg brachten.

Vurige pijlen

De beelden uit Israël en Iran deden me denken aan andere projectielen, de vurige pijlen van de vorst der duisternis. Paulus spreekt daarover in Efeze 6. Hij roept daar op om het schild van het geloof te hanteren, waarmee de vurige pijlen van de boze worden uitgeblust. De apostel verwijst daarmee naar de oorlogsvoering in de tijd van de Romeinse legioenen. Men doopte de pijlen soms in pek en stak die vervolgens in brand. Zo’n afgeschoten brandende pijl zaaide dikwijls vuur en verderf in het leger van de tegenstander. Paulus roept daarom op om de gehele wapenrusting van God te hanteren. Want we hebben te maken met een geestelijk strijdperk. Met een geestelijke vijand die rondgaat als een brullende leeuw en die met geestelijke wapens bestreden moet worden.

Huwelijk en gezin

Eén van de fronten waarop deze strijd gevoerd wordt, is het front van huwelijk en gezin. Wie getrouwd is en kinderen opvoedt, ligt in de vuurlinie. Menig pastor beklaagt zich erover dat hij in het pastoraat meer dan hem lief is wordt geconfronteerd met nood in huwelijken en families. Ook als samenleving betalen we de rekening van vele verbroken relaties. Wat staat een christen te doen in dit strijdperk? Dat is: liefhebben. Moeder Teresa deed eens de beroemde uitspraak: ‘Als je de wereld wilt veranderen, ga naar huis en heb je gezin lief’.

EFT

Dr. B.A. Zuiddam schreef vorige week in het wekelijkse commentaar dat stabiele relaties gezond zijn. Eén van de wetenschappers die veel onderzoek heeft gedaan naar stabiele relaties is de Canadese Sue Johnson (1947 – 2024). Zij is de grondlegger van de Emotionally Focused Therapy, een stroming in de relatietherapie die gebaseerd is op de hechtingstheorie van John Bowlby. Sue Johnson stelt dat een mens beter functioneert in verbinding met een geliefde die emotioneel open en nabij is. Gebrek aan deze veilige band levert stress op. Ten diepste is iedereen op zoek naar deze veilige plek bij de ander.

Hechting

Sue Johnson was geen christen. De ontdekkingen die ze deed zijn echter voluit Bijbels. Ze laten iets zien van de wijsheid die God in de schepping heeft gelegd. Al voor de zondeval lezen we dat het niet goed is dat de mens alleen zij (Gen. 2: 18). Ieder mens is op zoek naar hechte verbondenheid. Ten diepste is dit verlangen overgebleven na onze dramatische val in het paradijs. We zijn relationeel geschapen. Het willen verbinden zit ingebakken in ons brein. Het begrip hechting lijkt in ons denken soms gereserveerd voor iets wat een (jong) kind doet: het hecht zich aan moeder en vader en aan belangrijke anderen, en ontwikkelt zo de basis voor een stabiele persoonlijkheid. En het is waar dat hechting die in de eerste levensjaren problematisch is geweest, dikwijls levenslange gevolgen heeft.

Vaak wordt echter vergeten dat niet alleen kinderen, maar ook volwassenen zoeken naar veilige gehechtheid in relaties. Als je je niet begrepen voelt, of het gevoel hebt dat je voor de ander niet echt belangrijk bent, levert dat grote stress op. Voel je je geliefd en aanvaard, dan geeft dat een stabiele basis voor je leven.

Veilig

Voor een christen die getrouwd is (of: wil gaan trouwen) is het daarom van groot belang om te investeren in een hechte relatie, een emotioneel veilige relatie. Natuurlijk zal niemand het daarmee oneens zijn, maar de praktijk blijkt erg weerbarstig te zijn. Veel christelijke echtgenoten zijn ten diepste vreemden voor elkaar. Sue Johnson benoemt drie belangrijke ingrediënten voor een hechte relatie:

• Toegankelijkheid: je bent oprecht geïnteresseerd in wat er in je man of vrouw omgaat. Je staat open voor de ander. Je behandelt de ander met welwillendheid. Je ervaart dat je bij elkaar terecht kunt. Er is oprechte aandacht en betrokkenheid.
• Responsiviteit: je kunt rekenen op steun van de ander wanneer je dat nodig hebt. Dat geldt voor praktische zaken, maar zeker ook voor emotionele steun. Je durft de ander om hulp of steun te vragen, en de ander staat daarvoor open. Je kunt op elkaar rekenen. Je weet dat de ander je niet laat vallen als jij je kwetsbaar opstelt.
• Betrokkenheid: je ervaart een vorm van eenheid, je bent op elkaar betrokken. Je voelt je bij elkaar op je gemak en je deelt met elkaar wat je bezighoudt.

Veilig bij jou

Sue Johnson heeft de basis voor haar gedachtegoed verwoord in het boek Houd me vast. Dit boek is (helaas) niet direct gebaseerd op Bijbelse principes. Toch bevat het veel inzichten die naadloos aansluiten bij de Bijbelgedeelten over het liefde en huwelijk zoals 1 Korinthe 13 of Efeze 5. Sofieke van Olst-Vogelaar schreef enkele jaren geleden het boekje Veilig bij jou waarin ze het gedachtengoed van de EFT op een toegankelijke wijze verwoordt en er diverse Bijbelse elementen aan toevoegt. Ieder christelijk echtpaar dat samen wil werken aan een hechte relatie kan in dit boek waardevolle inzichten vinden.

Liefde en respect

Recent organiseerde Bijbels Beraad M/V de conferentie over Dating & relating. Evert Barten sloot zijn bijdrage tijdens deze conferentie af met de woorden uit Efeze 5:33: Zo dan ook gijlieden, elk in het bijzonder, een iegelijk hebbe zijn eigen vrouw, alzo lief als zichzelven; en de vrouw zie, dat zij den man vreze. Hij onderstreepte daaruit de woorden: liefde en respect. Deze beide woorden vatten kort samen waar elk echtpaar naar op zoek is, en door God toe geroepen wordt. De Amerikaanse schrijver Emerson Emmerigs schreef op basis van dit Bijbelvers zijn beroemde boek Liefde & Respect, met als ondertitel: de liefde waar zij naar verlangt en het respect dat hij nodig heeft. Elk huwelijk waar dat praktijk is zal tot zegen zijn.