Leestijd: 4 minuten

Het is heel goed mogelijk dat mensen zich even achter de oren moeten krabben bij de twee woorden ‘invasieve exoten’. Misschien hebben veel mensen er een vaag beeld bij. Toch is het goed er kennis van te nemen. De berichtgeving daarover begint inmiddels alarmerende trekken te vertonen.

‘Invasieve exoten’ duidt op het verschijnsel dat organismen uit andere streken van de wereld door mensen in Nederland zijn geïmporteerd. Het zijn dieren en planten die in onze streken voorheen onbekend waren, maar die hier eenmaal zijn uitgezet, bijzonder goed gedijen.

Invasieve exoten

Op de schrale zandgrond van de Veluwe is de Amerikaanse Vogelkers breed aangeplant in een poging de bodemkwaliteit te verbeteren. Daarbij leverde de struik in het voorjaar nog mooie bloemen op. Na verloop van tijd kreeg de boswachterij daar spijt van omdat deze struik enorm begon te woekeren waardoor andere inheemse struiken zoals de Lijsterbes verdwenen. Hierdoor moesten de bosbeheerders ingrijpen om de groei van deze invasieve exoot in te dammen. De boswachters werden overvallen door het doorslaande succes van deze Amerikaanse Vogelkers. Eenzelfde verhaal kan verteld worden van smalle waterpest en andere planten.

Onder de dieren is de Amerikaanse rivierkreeft een bekende invasieve exoot. Deze zoetwaterkreeft is rood van kleur en bevolkt talloze binnenwateren in Nederland. Het is een onstuitbare groeier en een alleseter, variërend tussen waterplanten, kikkerdril en zelfs soortgenoten. Er zijn vissers die zich toeleggen op het bevissen van deze kreeftjes die oevers ondergraven en een gevaar vormen voor het waterbeheer. De overheid heeft helaas verzuimd tijdig in te grijpen en langzamerhand voltrekt zich een kleine ramp en heeft dat waterplantje veel schade veroorzaakt aan het kwetsbare ecosysteem, waarin alles in elkaar grijpt. In een interview over deze vissers die druk werk hebben, viel te lezen: ‘er is bijna niet tegen op te vissen!’

Invasieve exoot in de gemeente

‘Invasieve exoten’ vinden we ook in de gemeente van Christus. Ik gebruik deze benaming als metafoor voor de permanente verstoring van de schepping door de grote Tegenstander van de Heere God vanaf de dagen van het Paradijs. In die goede schepping van God is de duivel de ‘invasieve exoot’ die niet nalaat zijn verwoestende activiteiten te ontplooien. Hij wordt in het Nieuwe Testament de ‘mensenmoorder van den beginne’ genoemd en de ‘vader der leugen’. Hij is de grote stoorzender die alles in het honderd jaagt. Dus hij is echt bij uitstek een Invasieve Exoot met hoofdletters!

In 2 Korinthe 2:10-11 bespreekt Paulus iets van het repertoire van de grote tegenstander van God. De apostel twijfelt geen moment over het bestaan en de macht van satan, zoals je dat vandaag weleens hoort, ook onder predikanten. Hij zegt: zijn gedachten zijn ons niet onbekend. Paulus wekt hier de indruk dat de gemeente zich zijn onderwijs goed herinnert. Daar refereert hij aan in deze verzen. De apostel is niet van het bagatelliseren of van het ontkennen. Hij weet met wie hij te doen heeft. In dit gedeelte gaat Paulus ervan uit dat de satan bij machte is voordeel te behalen op mensen die de mogelijkheden van de vorst der duisternis te laag inschatten.

‘Zijn gedachten zijn ons niet onbekend’, zegt hij met gevoel voor understatement. Wie zoiets zegt, moet wel veel met satan te stellen hebben gehad. Die is door erva­ring wijs geworden. Het is net alsof Paulus satan in de kaart kan kijken. Hij verstond het vermogen om zich te verdiepen in de trucs en tricks van de satan.

Zendingsmensen hebben het eens heel eenvoudig en duidelijk onder woorden gebracht: waar Christus zijn kerk bouwt, bouwt satan er zijn kapel vlak tegenaan. Hoe dicht bouwde de satan zijn kapel tegen de gemeente van Korin­the? De splijtzwam van de verdeeldheid dreigde daar zijn werk te doen. Satan zag kans om zich binnen te dringen, mensen tegen elkaar op te zetten, een breekijzer te plaatsen tussen gelovige broeders en zusters.

Geraffineerd

Lang niet altijd is hij direct herkenbaar. Vaak heb je niet eens in de gaten dat hij het is. Daar spreekt de Bijbel ook van: dat de satan zich voordoet als een ‘engel des lichts’. Hij kan zich verbergen achter het masker van ogenschijnlijk vrien­delijke of indrukwekkende mensen. Hij kan de inspirator zijn van ideeën en opvattingen die ons op het eerste gezicht onschuldig en veelbelovend toeschijnen.

Ik kom nu weer terug op de metafoor van het begin: invasieve exoten. Het vermogen van de duivel om schepping en mensheid te infiltreren is buitengewoon geraffineerd! Deze Invasieve Exoot strooit zijn trucs en tricks in het rond. Zo veroorzaakt hij dat gelovigen bereid zijn van het Bijbelse spoor af te wijken.

Argeloos

Ideeën die gemeengoed zijn in het wereldse domein raken zomaar salonfähig binnen de christelijke wereld. Er is dus maar weinig pressie voor nodig om vertrouwde standpunten en inzichten op te geven. Je hoort mensen binnen de kerk of gemeente bijvoorbeeld zeggen: ‘wáárom doen we ook zo moeilijk? Lhbt’ers moeten toch ook een plekje hebben in de kerk?’. Als een kerkenraad zich inspant om dat mogelijk te maken, willen gemeenteleden uit een soort van goedhartige toegeeflijkheid niet dwarsliggen. ‘De kerkenraad bedoelt het goed’, zegt men dan vergoelijkend.

Ook voor vele andere onderwerpen gaat dit op. Onder het mom ‘de kerkenraad zoekt het goede voor iedereen’, wordt de weg gebaand voor een legitimatie van een on-Bijbelse denkwijze. Er wordt daarbij een flexibele omgang met de Bijbel gezocht. In de kerk van Christus is die afbraak al lange tijd in volle gang. We hebben het echter als argeloze gelovigen niet eens door! Uiteindelijk lopen we daarmee vast, net als bij de invasie van exoten in de natuur om ons heen.  

Verweer

Hoe moeten we ons tegen die Invasieve Exoot beschermen? De Heere Jezus zegt: dit geslacht vaart niet uit dan door bidden en vasten (Matth.17:21). Het is opvallend dat de geschiedenis van die tekst alleen de Heere Zelf de zieke kan genezen. Zo wijst dit gedeelte ons aan om naar Christus, het Woord Gods te gaan. Door Hem kunnen we de duivelse machten ontmaskeren. Dit kan ook alleen maar in een volhardend waken, bidden en strijden. Laten we elkaar daarom aansporen en helpen om die geestelijke exoten te herkennen en te bestrijden. Zowel op het gebied van huwelijk en gezin als op andere onderwerpen. Strijdt u mee?

---

Ds. Y. Horjus is emerituspredikant binnen de baptistengemeenten. In het verleden promoveerde hij op het thema ‘kerkelijke tucht’.