“Wanneer ga je weer aan het werk?”, vroeg hij. We dronken na de kerkdienst met de gemeente een kop koffie. Onze oudste was op dat moment nog maar een paar weken oud. Ik weet niet meer wat ik geantwoord heb, maar sindsdien houdt die vraag me bezig. Of tenminste, de aannames erachter.  

Een van de aannames achter de vraag “wanneer ga je weer aan het werk?” is dat moederschap geen fysieke aanwezigheid thuis vergt. Dat het voor (kleine) kinderen onbelangrijk is wíe er voor ze zorgt, vader, moeder, grootouders of medewerkers van de dagopvang – zolang het maar liefdevol gebeurt. Dit doet echter geen recht aan de bijzondere relatie die moeders hebben met hun kinderen. Is het unieke van het vrouwelijk lichaam (het unieke van de vrouwelijke geest laat ik nu even rusten) niet op de achtergrond geraakt? Ik wil ouders aanmoedigen om niet alleen praktische en Bijbelse argumenten af te wegen, maar ook het lichaam dat God aan moeders gegeven heeft in overweging te nemen.  

Een lichamelijke band

God heeft vrouwen zo geschapen dat nieuw leven – een mens met een onsterfelijke ziel – in ons lichaam kan groeien. Wat een wonder! Als het kind dan vervolgens geboren is, hebben moeders de unieke mogelijkheid om de baby met hun lichaam te voeden. Adam had het helemaal goed toen hij zijn vrouw Eva “De leven gevende” noemde.  

Kinderen hebben zowel hun vader als hun moeder nodig, maar vaders hebben een andere band met hun kinderen dan moeders. Vrouwen die van de Heere het voorrecht hebben gekregen om kinderen te baren, hebben een innige lichamelijke band met hun kinderen. God heeft ons lichaam zo wonderlijk gemaakt dat bijvoorbeeld de moedermelk zich precies aanpast aan wat het kind op dat moment nodig heeft. Het is de moeder, zo door de Heere ontworpen, die door een complex systeem van hormonen bij uitstek bekwaam is het kind te troosten en te koesteren. Ook blijft het DNA van het kind levenslang in het bloed van de moeder rondzwerven. Moeder en kind zijn vanaf het begin letterlijk lichamelijk verbonden.  

Tot de leeftijd van 1 jaar kan een baby overleven op alleen moedermelk. Uit onderzoek blijkt dat het voor kinderen onder de 1 jaar schadelijk is om naar de kinderdagopvang te gaan. Als je nagaat hoe de Heere de vrouw heeft gemaakt, hoeft dat helemaal niet te verbazen. Zou het kind, dat je negen maanden in je gedragen hebt en daarna (waar mogelijk) gevoed hebt met je eigen lichaam, echt floreren als het na vier maanden ineens uren, misschien zelfs een hele werkdag, van zijn moeder gescheiden wordt? En zou dat werkelijk beter zijn voor de moeder? 

Fysiek en emotioneel aanwezig

Zoals Christine Stam-van Gent onlangs terecht schreef: thuisblijven bij je kinderen maakt je niet per sé een goede moeder. Inderdaad, door trauma, postnatale depressie of Instagram, geven moeders hun kinderen soms niet de aandacht en liefde die ze nodig hebben. De vloek van Genesis 3 strekt zich uit over alle aspecten van het moederschap. Pijn en verdriet zijn in een gevallen wereld onlosmakelijk met moeder-zijn verbonden. Maar deze realiteit laat juist zien hoe belangrijk de moederzorg is; en dat vraagt aanwezigheid. 

Ja, je kunt als moeder lichamelijk aanwezig zijn, maar emotioneel onbereikbaar. Andersom kun je dat echter niet stellen. Je kúnt niet emotioneel aanwezig zijn als je niet fysiek aanwezig bent. Is het vrouwenlichaam zelf geen sterke aanwijzing dat een (jong) kind de lijfelijke aanwezigheid van zijn moeder nodig heeft? Alleen dan is er ook emotionele beschikbaarheid mogelijk.  

Dat wil overigens niet zeggen dat je als moeder altijd je onverdeelde aandacht aan je kind moet geven. Die kan rustig zelfstandig om je heen spelen terwijl jij wat werk doet. En ja, dat kan ook betaald werk zijn. Maar die aanwezigheid is voor kinderen zo belangrijk. Niemand zei het beter dan onze jongste van drie, na een dagje op de peuterspeelzaal: “mama, toen we tikkertje speelden viel ik, en toen moest ik huilen, en toen wilde ik jou.”  

“Wanneer ga je weer aan het werk?” Mijn oudere, wijzere, Engelse vriendinnen zeggen: “Remember, it’s a season of life”. De intensieve tijd van kleine kinderen die je dag en nacht nodig hebben, is slechts een seizoen in je leven. Je kan altijd weer aan het werk, maar je kinderen zijn maar even klein. Vergeet daarom bij het maken van de keuze om wel of niet buitenshuis te werken niet te luisteren naar je door God gegeven lichaam. 

Willemien Gunnink-Janssen woont met haar gezin in Engeland. Ze schrijft columns voor Bijbels Beraad M/V op www.bijbelsberaadmv.nl.