Is kinderloosheid een keuze?

Sofie Berzon MacKie_portret van een bezorgde moeder_2022
Leestijd: 4 minuten

Veel mensen, inclusief christenen, zijn bang om kinderen te krijgen. We worden echter geconfronteerd met een bevolkingscrisis. De mondiale vruchtbaarheid daalt tot onder het vervangingsgetal (2,1 kind per echtpaar). Christelijke paren krijgen meer kinderen dan niet-christelijke paren, maar het scheelt niet veel.

Een weloverwogen keuze?

De drijvende kracht achter deze crisis is de onuitgesproken overtuiging dat het krijgen van kinderen een keuze is voor verder gezonde, vruchtbare getrouwde stellen. Anticonceptie, abortus en ‘geassisteerde voortplanting’ (zoals ivf) hebben deze visie mogelijk gemaakt en genormaliseerd, zelfs binnen de kerk.

Dit ontkent niet alleen Gods ontwerp voor het huwelijk en ons lichaam. Ook bevordert het de leugen dat kinderloze getrouwde stellen die ‘overwegen’ om kinderen te krijgen, daadwerkelijk een weloverwogen beslissing kunnen nemen. Dat kunnen ze namelijk niet.

Zo ben ik bijvoorbeeld christelijke echtparen tegengekomen in de kerk en op sociale media die beweren dat ze het diepgaand hebben ‘overwogen’, er echt lang en diep over hebben nagedacht en besloten dat ze gewoon echt geen kinderen ‘willen’.

Je kunt echter niet uit pragmatisme voor kinderloosheid ‘kiezen’. Er is geen lijst met voor- en nadelen om je afweging op te baseren. Je kunt zeggen ‘Ik kan me voorstellen hoe het zou zijn om kinderen te krijgen’, maar dat kun je niet. Je bedoelt dan niet veel meer dan ‘Ik zal dan waarschijnlijk een oppas moeten zoeken als ik naar een restaurant wil’.

Mensen zonder kinderen kunnen zich niet voorstellen hoe het is om kinderen te krijgen. Dit is geen uitspraak over iemands karakter. Dit zet ouders niet tegenover niet-ouders in een zoektocht naar menselijke waarde. Het betekent niet eens dat mensen zonder kinderen minder intelligent, wijs of belangrijk zijn voor het Koninkrijk van God. Het is eenvoudigweg een biologisch en geestelijk feit. Mensen zonder kinderen kunnen zich niet voorstellen hoe het is om kinderen te krijgen.

Kiezen voor het moeilijke is te moeilijk

Ik geloof dat God het voortplantingsproces mysterieus heeft gemaakt – terwijl het tegelijkertijd de volkomen natuurlijke vrucht van het huwelijksleven is – deels omdat Hij wilde dat het niet aan ons zou zijn de kinderzegen wel of niet te ontvangen. Dit is een genade.

“Moeilijke dingen zijn meestal de beste dingen,
maar niet veel mensen van ons hebben de kracht
om zelf voor de moeilijke dingen te kiezen.”

Ik vind ouderschap het meest vreugdevolle wat ik mag doen. Maar het is ook de taak met de meest ingrijpende consequenties voor mijn leven. Het ‘moeder worden’ heeft mij ook verwoest. Ik wist niet dat het mogelijk was om dit soort verpletterende liefde voor iemand te voelen, of om zo wanhopig bang te zijn om hen kwijt te raken. Het is ongemakkelijk. De romanschrijver (en vader) Jonathan Safran Foer noemt ouderschap ‘te veel liefde voor geluk’.

Als ik van tevoren had geweten dat het op deze manier liefhebben van mijn dochters mij zo onontkoombaar kwetsbaar zou maken, weet ik niet of ik sterk genoeg zou zijn geweest om voor hen te ‘kiezen’. (En dan hebben we het nog niet eens over de veel minder belangrijke, maar zeer reële ongemakken van het ouderschap – inclusief het intense ongemak van de zwangerschap en, ja, het moeten zoeken van een babysitter als je naar een restaurant wilt). Als we iemand vertellen dat de vraag óf hij kinderen wil hebben zijn eigen ‘keuze’ is, zadelen we hem op met een zware en onnodige last. Moeilijke dingen zijn meestal de beste dingen, maar niet veel mensen van ons hebben de kracht om zelf voor de moeilijke dingen te kiezen.

Dat brak mijn hart

Op 7 oktober 2023 overleefde de Israëlische moeder Sofie Berzon MacKie 14 uur met haar 12-jarige en 3-jarige dochters in een veilige kamer terwijl Hamas haar land in brand stak. Ze beschreef de ervaring in een interview met schrijver Max Raskin. In eerste instantie, zei Sofie, deed ze haar best om haar meisjes rustig en kalm te houden.

“En op een gegeven moment, toen ze echt bij mijn huis waren, schoten ze op het raam… Ik was er zeker van dat ik zou sterven, dus plaatste ik mijn afscheid op Facebook en stuurde ik berichten naar mijn vrienden en familie: ‘Weet dat ik van je hou, maar ik ga dit niet overleven. Dit is de dag dat ik ga sterven.”

Als dit een film was – als iemand die geen ouder is deze scène in een film zou schrijven – wat zou Sofie dan doen? Ze zou plannen maken om te ontsnappen. Ook zou ze tot het einde toe hopen op een wonder. Ze zou de spreekwoordelijke last van haar kinderen afhalen, want dat is wat heldenmoeders doen.

Maar dit was real life. En Sofie deed iets heel anders. Ze bedekte de ogen van haar dochters.

“Als een moeder, denk ik… de gedachte om de angst op de gezichten van mijn kinderen te zien zodra de terroristen in de veilige kamer zouden komen, brak mijn hart. Dus toen ze echt bij ons huis waren en probeerden binnen te komen, ging ik gewoon zitten. Ik hield ze vast en bedekte hun ogen, omdat ik de blik op hun gezichten niet wilde zien als ze de mensen zouden zien die hen wilden vermoorden.”

Nooit meer bang

Sofie had de dood van haar dochters aanvaard en haar onvermogen om deze te voorkomen. Wat ze niet kon accepteren, was hoe het zou voelen om de blikken op hun gezichten te zien. Hoe het voor haar zou voelen. Dit is het soort diepmenselijke reactie dat je niet kunt voorspellen. Je kunt dit niet van tevoren bedenken. Dit is een primaire, biologische, geestelijke weergave van de onvoorstelbare eigenaardigheid van het moeder zijn.

Op wonderbaarlijke wijze beschermde God Sofie en haar familie, en ze werden gered door het Israëlische leger. Raskin werd gevraagd hoe haar leven nu zal veranderen. Ze zegt: ‘Het is nogal moeilijk om te beschrijven wat er gebeurt met iemand die de dood onder ogen ziet en die met heel zijn wezen accepteert. Ik heb het gevoel dat niets mij meer bang maakt. … Nadat we uit die kamer waren ontsnapt, dacht ik: ‘Wauw, ik denk dat we gewoon nog een kind moeten krijgen.’

Beste getrouwde christenen: laat de kleine kinderen naar u toe komen.


Dit artikel is geschreven door Maria Baer.

Ook interessant

Het leven in een keet (deel II)

Uitspattingen in de keet leiden tot allerlei trauma’s en problemen. En toch zijn keten een verschijnsel van een dieper probleem, zegt Bas